Bile bile lades...
Bir olayın sonuçlarının ne olacağını bildiğimiz halde ona engel olma ve değistirme gücü elimizdeyken bunu gerçekleştirememek veya sonucunu önceden gördüğümüz halde inatla o işi yapmaya çalışmak.
Bu hafta yazacağım konu işte böyle bir şey...Bazı Seyahat Acentelerinin mevcut yasalara ve yönetmeliklere gerektiği gibi uymadıkları için neredeyse bile bile yedikleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı cezaları...
Konunun detayına girmeden önce söylemem gereken birkaç sözüm olacak. Arkadaşlar ortada bir yasa var. Bu Yasa yanlıştır, eksiktir, derdimize çare değildir, yoruma açıktır, sektöre uymuyordur, talebe cevap vermiyordur ne olursa olsun... bir kere bunun varlığını kabul edeceğiz ve uyacağız. ‘’Yok kardeşim bu yasa yanlış böyle olmaz’’ deyip kendimize göre kurallar icat etmeyeceğiz ve sözleşmelere kafamıza göre maddeler eklemeyeceğiz. Yaparsak ne olurmuş derseniz bende size devlet baba işe el koyar cezayı keser canınız yanar derim. Hem de ne yanar.!!! Öyle böyle cezalar değil bunlar. dudak ısırtan cinsten..Olay bu kadar basit. Böyle durumlar için büyüklerimiz ne kadar da güzel söylemiş. ''bile bile lades''diye...
Sözü fazla uzatmadan hemen konuya gireceğim...Acentelerden bu konuda bana gelen maillerde gördüğüm kadarıyla gelen cezalar hemen hemen aynı maddelerle ilgili. 13 Haziran 2003 Tarihli Paket Tur Sözleşmeleri Uygulama, Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin 5 nci maddesinin özellikle (d) (e) ve (f) bendleri ile aynı yönetmeliğin 6 - 8 ve 9 ncu maddelerine aykırılık çoğunlukta...
Şimdi bu maddelerde neler yazıyor önce onları bir görelim,
Paket Tur Sözleşmesi
Madde 5 — Paket tur başlamadan önce, paket tur sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Sözleşmede;
d) Paket tur öncesi ve paket tur sırasındaki fesih koşulları,
e) Seyahat acentasının kusuru veya sözleşmeye kısmen ya da tamamen uymaması hallerinde ödeyeceği tazminat ile ödenmiş olan paranın iadesine ilişkin bir taahhüt,
f) Mücbir sebep sayılan haller ve bu hallerde tarafların hak ve sorumlulukları,
Fiyat Değişiklikleri
Madde 6 — Sözleşmede öngörülen fiyat ve koşullar değiştirilemez. Ancak, liman ve havaalanına iniş vergileri gibi harç, vergi ve ücretler ile döviz kurlarından kaynaklanan fiyat değişikliklerine bu hüküm uygulanmaz.
Seyahat acentası, paket turdan önce, yukarıda verilen nedenlerle meydana gelen fiyat artışını tüketiciye derhal bildirir. Bu durumda tüketici herhangi bir tazminat ödemeden sözleşmeden dönme hakkını kullanır ya da değişiklikleri ve fiyat üzerindeki etkisini açıkça belirten ek sözleşmeyi kabul eder.
Tüketici, sözleşmeden döndüğü taktirde; seyahat acentasının kendisine ikame bir paket tur sunabilmesi halinde eşdeğerde bir başka paket tur alma ya da sözleşme kapsamında ödemiş olduğu tüm bedeli 10 gün içinde geri alarak sözleşmeden dönme haklarından birini kullanabilir.
Seyahat Acentasının Sözleşmeyi Feshetmesi
Madde 8 — Seyahat acentasının sözleşmeyi feshetmesi halinde tüketici uğradığı zarar oranında tazminat hakkına sahip olur. Ayrıca, seyahat acentası, tüketicinin o güne kadar yaptığı tüm ödemeleri ve tüketiciyi borç altına sokan tüm belgeleri 10 gün içinde tüketiciye iade eder.
Sözleşmenin feshi, kayıt edilen tüketici sayısının, paket turun düzenlenmesi için gerekli olan sayıya ulaşmaması ve bu durumun bir fesih sebebi olduğunun sözleşmede yer alması ya da seyahat acentası gerekli tüm özeni göstermiş olmasına rağmen, mücbir sebeplerden kaynaklanması halinde tüketicinin tazmin hakkı doğmaz.
Sorumluluk
Madde 9 — Sözleşmeye taraf seyahat acentası sözleşmeden doğan yükümlülüklerin gereği gibi ifa edilmemesinden dolayı sorumludur. Ancak sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi tüketicinin kusuruna veya mücbir bir sebebe dayanıyorsa, seyahat acentası sorumlu tutulamaz.
Paket tur sırasında, seyahat acentasının sözleşmenin esaslı unsurunu oluşturan hizmetlerden bir veya birkaçını sağlamaması ya da sağlamayacağının anlaşılması durumunda; seyahat acentası, paket turun devam etmesi için tüketiciye ilave maliyet getirmeyen eşdeğerde alternatif düzenlemeler yapar ve sözleşmede yer alan hizmetler ile sunulan hizmetler arasındaki farkı tazmin eder.
Söz konusu düzenlemeleri yapmak mümkün değilse, ya da bunlar haklı nedenlerle tüketici tarafından kabul edilmez ise; seyahat acentası tüketicinin hareket yerine veya kabul edeceği herhangi bir dönüş noktasına geri dönmesi için eşdeğerde ulaşım imkanı sağlar. Tüketicinin yaptığı tüm ödemeleri 10 gün içinde iade eder ve gerekli hallerde tüketicinin zararını tazmin eder.
İşte bu maddeler çok çok önemli. Bakanlık denetçileri öncelikle bunlara uyulup uyulmadığını kontrol ediyor. Sizin yazdıklarınızla yasa ve yönetmeliklerde yazanlar aynı mı diye.Tüketici aleyhine tek taraflı koyduğunuz kurallarda hiç kimsenin gözünün yaşına bakmıyorlar.
Ayrıca Mesafeli tur sözleşmesi yapmamak veya sözleşme maddelerini kendine göre değiştirmek, 12 punto şartına uymamak, broşürde yazılanlarla sözleşmelerde yazanların tutarsızlığı, tesislerin belgelerinden farklı yıldız sayıları ile tesiste olmayanların varmış gibi gösterilmesi, Yurt dışı turlarda kabul etseniz de etmeseniz de Türk lirası yazma zorunluluğu gibi kurallara uymamak büyük cezaların gelmesine neden oluyorizin
Acentelerin hizmet aldığı yerlerle yaptığı sözleşmeler neden dikkate alınmıyor?
Sizler bir paket tur oluştururken uçak, otobüs şirketleriyle,otellerle veya yurt dışındaki bir tur operatörüyle anlaşmalar yaparak ve satın almalar yaparak bu ürünleri oluşturuyorsunuz. Hanginiz yukarıdaki maddelerde bahsedilen şekildeki şartlarda uçak şirketi veya otelciyle anlaşma yapabiliyorsunuz. Hiç kimse sizin tüketiciyle imzalamış olduğunuz paket tur sözleşmesinde bulunan bu maddelere göre kendi anlaşmasını yapıp gönderiyor mu.? Tabi ki hayır..Uçak şirketleri kendi şartlarını sözleşmeye yazıyor, aynı şekilde otelci veya tur operatörü kendini kollayacak ve uluslar arası kurallara uygun maddelerle size sözleşme yapıp gönderiyor. ‘’kardeşim benim tüketici sözleşmemde bakanlığın belirlediği şartlar böyle değil git bunu şöyle yaz böyle maddeler koy ‘’diyebiliyormusunuz.? Böyle bir lüksünüz var mı.
Bakın sizlerle sadece Yönetmeliğin ''Fiyat değişikliği'' başlıklı 6 ncı Maddesinin uygulamasında acentelerin nasıl bir durumla karşı karşıya kaldıklarını küçük bir örnekle izah edeceğim.
Çıkın işin içinde bakalım çıkabiliyormusunuz.
Bilet fiyatlarında havalimanı vergileri değişir ve kestiğiniz günkü tarih itibarı ile işlem yaparsınız . Bu durumda 7 gün önce biletleme yaparken oluşan değişiklikte müşteri 6 ncı maddede yazdığı gibi fesih hakkını kullanırsa sizin ödediğiniz ‘’no show’’ ne olacak. ?
Tüketici yukarıdaki yönetmelikte yazan hakkını kullandı onu anladık. Peki acentenin bu kaybını kim ödeyecek. Siz acente olarak buraya kendinizi koruyacak bir kural koyduğunuzda Bakanlık cezayı kesiyor. Sonra sen git mahkemeye derdini anlat.
Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar yönetmeliği bakınız ne diyor.
Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete Tarihi: 13/06/2003 Resmi Gazete Sayısı: 25137
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından
Sözleşme Şartlarının Haksızlığının Değerlendirilmesi
Madde 6 - Bir sözleşme şartının haksızlığı değerlendirilirken, sözleşme konusu olan mal veya hizmetin niteliği, sözleşmenin yapılmasını sağlayan şartlar ve/veya onun bağlı olduğu sözleşmelerin tüm şartları dikkate alınır.
Haksız Sözleşme Şartları Karşısında Tüketicinin Hakları
Madde 7 - Satıcı, sağlayıcı veya kredi veren tarafından tüketici ile akdedilen sözleşmede kullanılan haksız şartlar batıldır. Yok sayılan bu hükümler olmadan da sözleşme ayakta tutulabiliyorsa sözleşmenin geri kalanı varlığını korur.
Görüldüğü gibi ilgili yönetmelikte,
‘’sözleşmenin yapılmasını sağlayan şartlar ve onun bağlı olduğu tüm sözleşmeler dikkate alınır’’ deniyor. Ayrıca ‘’satıcı ile tüketici arasında yapılan sözleşmede haksız şartlar batıldır’’ deniliyor. ‘’batıl’’ asılsız, temelsiz, doğru ve haklı olmayan demek değilmidir.
Yukarıda yazan maddelerle ilgili daha birçok örnek vermek mümkün. Mutlaka bazı değişikliklerin yapılması şart.
Eklediğiniz ilave maddelerde ve yaptığınız değişikliklerde acenteler olarak haklı olabilirsiniz. Çünkü yönetmelikte istenilen olmazsa olmazlarla acentelerin gerçekte yaşadıkları örtüşmüyor. Ama tüm bunlar sizlerin bu yönetmeliklere aykırı işler yapmanızı gerektirmiyor. Dediğim gibi ortada bir yasa varsa önce buna uyacağız. Sonra da hakkımızı bağlı olduğumuz birlikle beraber hukuki yollardan arayacağız.
Öğrendiğim kadarıyla birçok acente aldığı bu cezalar için mahkeme kapılarında hukuk mücadelesi veriyor. Şimdilik sektörün günah keçisi onlar. Temennim yasadaki değişikler biran önce yapılır onlarda bu cezalardan kurtulur.
Ben bu konuların Bakanlığa iyi anlatıldığı zaman düzeltileceğine inanıyorum. Nitekim geçen hafta ziyaret ettiğim Sanayi ve Ticaret Bakanlığındaki yetkililerle yaptığım görüşmelerde bu inancım daha da kuvvetlendi. Bakanlığın bağcıyı dövmek gibi bir niyetinin olmadığını gördüm. Bakanlık mevcut yasalar nezdinde üstlerine düşen görevleri yapıyor. Onlarda yanlış uygulamaların düzeltilmesinden yanalar ve bu yönde yoğun çalışmalar içerisindeler. Yeter ki sektör bileşenleri bu değişikliklerle ilgili gerekli bilgiyi ve desteği Bakanlığa zamanında versinler.
Herkese kolay gelsin...
Bu Makale 10.03.2011 - 09:58:58 tarihinde eklendi.
