Prof. Dr. Tuncay Neyişçi

Büyük Geometrici Pergeli Apollonius’tan Bergama Kralı Attalos’a

Perge antik kentinin dünyaya açılması gerektiğini ifade eden Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, “Antalya’ya gelen yabancı turistlere Perge’yi tanıtmak, Antalya’daki turizmci arkadaşlarımızın da vazifesidir” demiş.

Soru şu; Acaba turizmci arkadaşlar Perge’yi tanıyorlar mı?

Bakanın sorması gereken temel soru bu olmalıydı.

Tanıyor olsalardı  turizm krizleri bu denli ağır yaşar mıydı?

MÖ 240 yılında (2 250 yıl önce) Perge’de doğmuş, “Pergeli Büyük Geometrici” olarak ün yapmış, parabol, hiperbol, elips kelime ve kavramlarını dünyaya armağan etmiş, kendinden 1600-1800 yıl sonra Kopernik, Keppler, Newton gibi devrimci bilim insanlarına ilham vermiş, uzay yolculuğu macerasının ilk adımını attmış hemşerimiz Apollonius’u tanıyan var mı? Tanıtan var mı? Tanımaz, bilmezseniz tanıtamazsınız. 

Üstelik yazdığı 8 ciltlik “Koniler” adlı geometri eserinin İbnil Heysem tarafından Arapçaya çevrilmiş 7 cildin (8. Cilt kayıptır) kopyaları Süleymaniye Kütüphanesi raflarında koruma altındadır. Bu kitapların  son 4 cildi, bir süre yaşadığı, Bergama kralı Attalos’a ithaf edilmiş ve ön sözü onun tarafından yazılmıştır. Bu Attalos’lardan bilinen ikincisi Antalya’ya adını vermiştir ve kentte bir heykel ile de anılmaktadır.
Boşuna zahmet etmeyin, Apollonius’a ait hiç bir ize rastlayamazsınız.

Attalos II, iddia edildiği gibi, Antalya’nın kurucusu değil, ancak isim babasıdır. Akdeniz’de bir liman arayışında olan Attalos II Side’yi ele geçiremeyince küçük bir balıkçı yerleşimi olan bugünkü Antalya’yı ele geçirir ve adını verir.

Kuruculuk söz konusu edilecekse, insana ait 500 bin yıl öncesine uzanan izlerin bulunduğu Karain Mağarasını ön plana çıkarmak daha gerçekçi ve daha anlamlı olmaz mı? Hem tarih hem de turizm anlamında...
Hangi yıl ziyarete kapatıldığını hatırlayamayacağım kadar uzun zaman geçti. Hala kapalı. Kapalı olan dünyanın mimari açıdan en görkemli tiyatrosu olan Perge tiyatrosudur. Dünyanın farklı coğrafyalarındaki benzerlerinin pek çoğunu görmüş, incelemiş bir rehber, bir akademisyen olarak iddia ediyorum. Hala yerinde olduğunu sandığım iyi korunmuş Diyonizos firizleri, Antalya Müzesi Perge Tiyatrosu Salonunda sergilenen devasa heykeller ve süsleme elemanları bu iddiayı desteklemek için fazlasıyla yeterlidir.

Üstelik, Aziz Paulus Efes öncesi Hıristiyanlık konusunda ilk misyonerliğine bu tiyatroda soyunmuş, ilk vaazını burada vermiştir.

BU TİYATRO HALA KAPALI

Siz bugüne kadar, turizm profesyonellerinden, turizm duayenlerinden, turizmin sivil toplum liderlerinden bir ses, bir öneri, bir tık  duydunuz mu?

Not. Aspendos iyi korunmuş Perge mimari olarak muhteşem bir tiyatrodur. İkisi arasındaki farka dikkat çekmek isterim.

Krizleri bunun için yaşıyor olamaz mıyız?

Tiyatronun hemen karşısındaki antik stadyum, Afrodisyas’tan sonra Anadolu’nun en iyi korunmuş stadyumlarımızdan biridir ve kente olduğu kadar turizm merkezlerinin kolaylıkla ulaşabileceği bir noktadır. Kolaylıkla da restore edilebilecek ve en azından Ben-Hur filmini seyretmiş milyonların rüyalarını gerçekleştirebileceği etkinliklere sahne olabilecek niteliktedir. Güneşe bakmaktan kamaşmış gözlerin görememesi olağan karşılanabilir mi?

Perge’nin, gören gözler için, dünyanın ilk mitolojik kadın kent kurucusu Plankia Magna, Sanat koleksiyoncusu Claudios Peison gibi, kolaylıkla turizm ürününe, turizm cazibesine dönüştürülebilecek daha pek çok değeri var. Tıpkı sayıları 234’ü aşkın antik yerleşimlerinin her birinin, gök yüzünü delen her dağın, toprağa sarılan her ağacın, hamur yoğuran, çapa sallayan her elin sahip olduğu gibi.

Türk turizminin sorunu yapısaldır' derken kastettiğimiz bu!

Bu anlaşılmadan, Aspendps Tiyatrosu'nun restorasyonu gibi restorasyonlarla, Attalos gibi tekil örnekler ve Şura gibi çoğul toplantılarla işin içinden çıkılamaz.






Bu Makale 14.12.2017 - 14:49:50 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
  • Gökhan 27.11.2017 - 12:09

    Tuncay hocamızı söylediklerinde haklı görüyorum. Yorum yapanlar arasında "Kerem" beyin düşüncelerine katılmıyorum. "Turizmci Perge"nin tarihini neden bilmek zorunda olsun?" sorusunu yersiz buluyorum. Bilmeden fikrimiz olamaz! Saygılarımla

  • kerem 10.11.2017 - 01:37

    Hande Hanım, Belli ki siz de prof ünvanlı yazar kadar uzaksınız bu işlere. Bir otelci olarak 20 yıldır fuarlara giderim devletten kör kuruş almadım. Ayrıca bir turizmci olarak elbette Perge’ yi ve diğer ören yerlerini biliyorum ama bunu bilme zorunluluğum yok! Bunu bilmekle yükümlü tarihçiler var, turist rehberleri var. Şu cümlelere bakar mısınız; “Acaba turizmci arkadaşlar Perge’yi tanıyorlar mı? Bakanın sorması gereken temel soru bu olmalıydı. Tanıyor olsalardı turizm krizleri bu denli ağır yaşar mıydı?” (Cevap veriyorum; Evet Perge ile iyi tanışırız! Sayın bakana bir dahaki sefere ne soracağını iyice öğretelim!) Yazar bu cümlelerle turizmdeki ağır krizi gerçek sorumlularının üzerinden alıp turizmcilerin üzerine yüklemiştir!

  • Volkan Meyveci 10.11.2017 - 09:54

    Turizmciler olarak bizlerde üzerimize düşeni yapmalıyız, bir dönük bakın acente içinizde en çok hangi turu satıyorsunuz ? Rafting, Manavgat bor turu, Hediyelik eşya turu ? yani demek istenilen Turizmcilerinde Artık zoraki de olsa ören yerleri turistlere göstermeleri ŞART ? Otellerin girişlerinde, havuz kenarlarında , plaj kısımlarında mutlaka Ören yerlerin fotoğrafları , tarihi otele olan uzaklığı yer almalıdır ve oraya gitmeye teşvik edilmelidir. otelde yesin içsin sonra Acentenin satacağı rafting bot turuna gitsin sonra geri dönsün mantığı kalkmalıdır. Perge Aspendos Termessos Düden Şelasi Manavgat Şelalesi Kurşunlu Şelalesi Alanya Kalesi Mağarası Phaselis gibi en önemli merkezleri Tanıtmak biz Antalyalı turizmcierin ilk hedefi olmalıdır.

  • Hande eralp 09.11.2017 - 08:10

    Kerem bey bilmek zorundalar tabi ki. Uluslararası fuarlara katılan o kadar turizmci ne aanlatıyor ziyaretçilere? Devlet fuara katılan turimcilere destek veriyor, onlarsa sadece otellerini pazarlayıp tur operatörleri ile görüşüyor. Turizmci turizmin her şeyini bilecek. Ha ben otelimi satar gerisine karışmam derseniz sizin bileceğiniz iş.

  • kerem 09.11.2017 - 11:47

    Turizmci Perge"nin tarihini neden bilmek zorunda olsun? Turizmci tarihçi mi ki Perge antik kentinin tarihini yukarıda belirttiğiniz gibi detayları ile bilsin! Bu anlattıklarınızı bilen konu ile görevli yeterince rehber var zaten. Asıl siz beyefendi, asıl siz turizm hakkında ahkam kesiyorsunuz ama belli ki Perge, Aspendos ve Side" ye neredeyse her seyahat acentesinin günü birlik turları olduğundan, otel rehberlerinin bu turları satmak için olağan üstü çaba harcadığından zerre kadar haberiniz yok ama ne acı ki almışsınız kalemi, bulmuşsunuz bir köşe ahkam kesip birilerinin kabahatini Antalyalı turizmcilere yıkmaya çalışıyorsunuz! Eğer birazcık bilgi sahibi olsaydınız "Acaba turizmci arkadaşlar Perge’yi tanıyorlar mı? Bakanın sorması gereken temel soru bu olmalıydı, Tanıyor olsalardı turizm krizleri bu denli ağır yaşar mıydı?" gibi sözler sarf etmezdiniz! Ne beklentiniz var bilmiyorum ama turizmdeki kötü gidişin sebeplerini otellerde çalışan komiler bile bilirken sizin bu kabahati birilerine şirin görünmek için bu cümlelerle Antalyalı turizmcilere yüklemeye çalışmanız en azından Prof. unvanınızla örtüşmüyor!

  • Süleyman Çetin 09.11.2017 - 11:47

    Sayın Turizm Bakanımız, bu serzenişinde çok haklı. Ancak Tuncay Hocama da hak vermemek mümkün değil. Geçmişinde rehberlik yapmayan hangi Acentacımız acaba bir Hafta sonunu ayırıp, çevresinde bulunan Örenyerlerinden birini ziyaret etmiş, gezmiştir. Dünyanın hayranlıkla izlediği, çeşitli Ödüller almış Antalya Arkeoloji Müzesi acaba kaç Acentanın Programında bulunuyor.... Antalya yı çeşitli Milliyetlerden yılda yüzlerce Info Grubu adı altında yabancı Acentacı, acenta çalışanı ziyaret ediyor, kaçının Programında Perge, Aspendos, Termessos, Phaselis, Arkeoloji Müzesi var. En önemliside Info grupları tarafından buraları ziyaret edildiğinde, Bakanlık ve Türsab tarafından girişlerde ücretsiz karşılanıyor. Bu infolarda maalesef ağırlık Konaklama Tesislerine veriliyor. Sevgili Dostlar, dünyanın her yerinde Konaklama Tesisleri var, bizim hizmet yarışında Kalitemiz, Misafirperverliğimiz zaten tüm Turizm camiasında biliniyor, kanıtlanmış ve takdir görüyor. Ancak adlarını saymakla bitiremiyeceğimiz bir Aspendos, Perge, Sagalassos daha niceleri bizim Ülkemizde... Ülkeyi ve tarihi değerlerimizi yeterince tanıtabilirsek, anlatırsak.. buna Türk Misafirperverliği de eklenince zaten tercih edilen oluruz... Saygılarımla

  • Hakan Canlı 08.11.2017 - 06:29

    Altına imzamı atacağım bir yazı. Bakanlık şura düzeledi ama bence nafile. Bu tip hocaların yer alması gerekiyordu o komisyonşarda. Türkiyenin değerlelerini daha turizmciler bilmiyorken yabancıya nasıl anlatacaklar?

  • Serdar Sağlamtunç, FCSI 08.11.2017 - 04:09

    Mükemmel bir eleştiri! Kendini tanımayan başkalarına neyi tanıtacak? Bu yazıda anlatılanlar daha turizmin "T" si. Yaz boz ile, cek cak ile elde edilen bu ve bakanın konuşması hiç de iç açıcı değil.

En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.