Emir Hepoğlu

Kıbrıs turizmi kime ait?

Kendine özgü bir KKTC turizminden söz etmek mümkün müdür ?

‘’Napan Gardaş işlersin? ‘’ ya da ‘’ kendini gezdirin ‘’ ve benzeri kurulan cümleleri sıklıkla duyduğunuzda ya bir KKTC vatandaşına rast gelmişsisinizdir ya da Girne çarşıda tur atıyorsunuzdur. Türkçe’nin bu şekilde farklı kullanılmasını lehçe ya da şive olarak adlandırmayan bilim adamları, bu tarz konuşmayı ‘’ Türkçe’nin Kıbrıs Ağzı ‘’ olarak tanımlarlar. Kimilerine oldukça sempatik geldiği gibi, kimileride ilk duyduklarında konuşan sanki uzaydan gelmiş gibi bakakalır. Kıbrıs adası Akdeniz’in orta yerinde kimine göre cennet den bir parça, kimine göre bir ticaret limanı, kimine göre ise savaş uçaklarını ve füzelerini konuşlandırabileceği bir üstür.

 
Bazılarına göre ise Cuma’dan Pazar’a Black Jack, Slot ve yahut Rulet oynamak için Anavatandan ya da Rum kesiminden her hafta sonu buraya taşınılacak geçici bir yuvadır. Evet yanlış okumadınız Rum kesiminden. Birçokları’nın bilmediği ancak bir Kıbrıs gerçeği olan bu hadise her iki tarafta da kapılar açıldığından bu yana sıklıkla cereyan etmektedir. Son birkaç yıldır turizmin gelişmesi anlamında ciddi atılımlar yapan KKTC geçen yıl EMITT de ki başarılı çıkışı ve mükemmel tasarlanmış standı ile oldukça göz doldurmuştu doğrusu. Yıllar sonra ilk kez turizm tanıtımına bütçe ayıran KKTC yönetimi, ülkelerinde kumar turizmi haricinde mükemmel tatil imkanlarının var olduğunu da Dünya ya kanıtlama çabasında. Bu haklı teşebbüs de kendilerine başarılar dilerken, biz Türk Turizmcileri’nin  bu devasa projeyi nasıl etkilediğimize bir göz atalım dilerseniz.

 
Rakamlara dalmanın manası yok, zira çoğumuz artık ezbere biliyoruz KKTC’de mevcut, yeni açılan ve tahsis edilmiş inşa edilecek tesis sayılarını. Mevcut tesislerin nerede ise hemen hepsinin yönetim kadrosu Türkiye’den. Bu bağlamda küçük kardeşin bizden edineceği tecrübe büyük elbette. Başta Casino’lar olmak üzere çalışan personelinde çoğu yine Türkiye’den, her ne kadar kanunlar çerçevesinde yüzde bilmem kaç KKTC vatandaşı çalıştırmak gerektiriyor olsa da kalifiye eleman ister istemez yine anavatandan gelmek durumunda, çare yok. KKTC’nin yerlisi ülke ekonomisinden şikayet etse de durumu anavatandaki kardeşinden kat kat daha iyi ve sırf bu yüzden devlet memurluğu ve özel teşebbüsler haricinde, hizmet sektöründe Kıbrıs’ın yerlisini görmek zor.


 
Şimdi tabloyu netleştirelim, tahsis KKTC ‘den, yatırım az sayıda yerli yatırımcı haricinde Türkiye’den, İşletmeci ve Yönetici kadrosu Türkiye’den, kalifiye personel, ekipman, malzeme, lojistik v.s. yine Türkiye’den. Tüm bu doneler çerçevesinde kendine özgü bir KKTC turizminden söz etmek mümkün müdür ? Elbette değildir, KKTC yöneticilerinin daha yolun başındayken kendi ekollerini yaratmaları ve değerlendirmelerini bu çerçevede yapmaları gerekmektedir. Türk tipi otelciliğin kötü bir model olduğu ve KKTC ye uzun vadede sıkıntılar yaşatacağı gibi vasat bir öngörüde bulunmak çabasında değilim.

Fakat KKTC otellerinin kendine has bir üslubu ve havası vardır bilen bilir, büyüyü bozmamak lazım.  B&B çalışmak durumunda olan çoğu Casino oteli olan bu tesislerin yönetimleri, bir şekilde farklılık yaratmak amacıyla bu konsepte zarar verdikleri taktirde KKTC turizmi diye bir şeyden bahsetmek mümkün olmayabilir. Yeni açılan görkemli tesisleri ile şimdilerde Türkiyeli otelciler için revaçta olan KKTC, daha fazla tasarruf ve kar etmek amacıyla, malzemeden ve dolayısı ile hizmetten kısan HD mantığındaki işletmeciler sayesinde önümüzdeki yıllarda tüm cazibesini yitirecektir. Yönetici maaşlarındaki düşüşler bunun en önemli göstergesidir. Girne’de de Antalya’da da aynı ücreti alacağını bilen bir otel yöneticisi ya da departman müdürü için KKTC çok yakında cazibe merkezi olmaktan çıkacak ve ancak ölü sezonların değerlendirildiği ya da iş bulmakta zorlanıldığı an başvurulacak bir adres haline gelecektir.

 
Saygılarımla

Bu Makale 17.11.2010 - 09:45:22 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
  • Salih ASLAN 24.08.2013 - 04:24

    Sayın Emir Hepoğlu, Öncelikle Kıbrıs için düşünülen ve söylenegelen Kıbrıs Ağzı neden bu kadar garip karşılanıyor yıllardır anlamış değilim. Hele bir de taklit edilmeye çalışıldığında bize göre sanki Bulgar konuşması gibi geliyor malesef. Halbuki Türkiyede 83 Vilayetin her birinde bir lisan konuşuluyor, Türkiyenin her bir vilayetinde konuşulan şive Ağız Türkiyenin tamamında da aynımı? Bi Bakın: Hatay,Van,Konya,Antep,Urfa,Kastamonu,Trabzon,Siirt,Yozgat,Çorum,Erzincan Giresun, Kayseri, Aydın, Muğla,Denizli,Bolu,Edirne,Adana,Mardin,Diğerbakır HeleHele Ege? yada İstanbulda konuşulan şive ile aynımıdır? Napan gardaş, işlersin Bizler Kıbrısta Napang Gardaş, işleng? yada Napayım Sen Napang, Eeee napacang gezdiring genni? Yahu agşam gurdisledim benim gadsavidayı, bag noldu? der. Hani, o İstanbulda ki 83 vilayetin her birinden gelen insanlarımızın karışık konuşması da bir ölçü müdür? lanLENG söylenmiyormu? Haaha bizde da o (N) ile (G) arasındaki geçişi kullanıyoruz. Naaber Leng şekli söylenmiyormu İstanbuldada?. Neçin da deng OSMANLInın TORUNLARIYIK, Gurur da duyarık. Kimsenin Galbi gırılmasın amma Gıbrızlı Gonuşmasından da, şivesinden da, yaşadığı hayatından da memnundur. Hele o Hellimn meselesi yogmu?: 40 senelig ömrümün hiş bir döneminde hellimi Peynir kategorisine da goymadım. Zaten goyulmaz. HellimHellimdir Hellimin Peyniri da olmaz hadda Olamaz. Şimdi gonuşduğumuz ağzı bir kenara bırakalım: Gıbrızın BB gonaklama annayışı hususunda seninginan tamamen hemfikirim. Bravo, isabedli gördüm bunu. Gelinca turist bura Gıbrıza galacag yatag gahvaltılı, agşamları da çıksıng dişarı yesin her gece başga başga resdorantlarda, Bidda badadezi, Bulgur köfdesini, Egmeg gadeyifini, magarına bulliyi,Hellimli, Zeytinni,gologası, gullullurgayı, pirohuyu, şefdali kebabını, molohiyayı, gabbar turşusunu, biglalı sadüüvişi, hellim gızardmasını, babudsayı inciri, egşi ağaşlarından kopartsınllar egşiyi da sıgsınnar o magarına bullinin üsdüne, barmaglarını yeller vallahi. Gelelim işegüce: Türkiyeden gelen yatırımcıların göz ardı eddiği en önemli mesele Sanki Antalyada yapılan iş takibinin Gıbrızda da yürüdülebileceği zannedilmesidir. Gabahat edeller, Halbuki, Biz Gıbrızlı yatırımcılar aslında yükseg maliyetlerin altında ezilereg aslında imkansızı da başarıyorug. Kim ne dersa desing biz inanılmazı başarıyorug bunda. İnanmadıysanıgız bazı tegnik konulara beraber bakalım: Ağusdoz ayında domadez bizde 3,005,00 TL ikan Antalyada 0,5 guruş Ağusdoz ayında badadez bizde 2,95 ikan Antalyada 0,75 guruş Ağusdoz ayında asgari üşret bizde 1,417 yikan Antalyada siz daha eyisini bilirsingiz. Ağusdoz ayında Elektiriğin Kwsahatı bizde 0,44 guruş ikan sizde 0,18 guruş Ağusdoz ayında Lpg gaz bizde 1,97 guruş sizde mutlaka altındadır. Ağusdoz ayında Egmeg bizde 1 lira sizde 0,5 guruş (maliyeti var otellerde yapdıkları) Ağusdoz ayında İşcilik mağaşlar, ortalama bir otelin işleddiği personel sayısı giderlerin 35 40ını bulur.Ağusdoz ayında yeycekiçeceğin oranı genel giderlerin 20yinan 30unu Ağusdoz ayında işledme giderlerinin genel giderlere oranı da ortalama 35inan 40ını oluşdurur.Hasılı kelam bizde maliyedler yüksegdir. Herşeyi bahalıya alırıg mejburen. Antalyada Gider bir satıcı bir Hotele satsın kola(a) anunm üsdünde şapga olması lazım Hotele teglif eder birsürü para versin sırf o sezon satsın kolasını deyi. E bizim bunda öylemi ya? Herşey parayınandır. Ödemezsang alamag bişey. Nerde avanta? Antalyada 4 yıldızlı bir hotelin ortalama satış fiyatı HB olduğunu düşünürsak 100200 arası bunda Gıbrızda 50100 lira arasıdır. Antalyada 5 yıldızlı bir hotelde galacaysang, Bizde doğurudan gelen uçak yok. Lazım Charter sefer düzenlensin da memlekete Turist gelsin. Tarifeli seferlere bak, Ağusdos ayında 300 liradan aşağa fiyat bulamag hiç. İsdanbuldan Gıbrıza 1 sahat 15 tayka, Antalyadan Gıbrıza yarım sahat. İsdanbuldan Angaraya gidecek olsang, ödeyceng 100 hem da 5 sahat gideceng basınan. Antalyada 5 taykada bir uçak ener... farka bakarmıng? Gıbrız dediğingde sade gumar gelmesing kimsening aglına. Yahu bunda Hazreti Ömer türbesi, St Hilariyon Galesi, Girne Galesi, Balabayıs Manasdırı, ORJİNAL OTHELLO (Bu otellomağusadadır, bildiğing Şexbirin yazdığı oyun deylim adına ha aha o bizim Mağusanın Galesinin bir burcudur. Fakat bir gidersang da bakang ağlamayı beyenmeng hiç. (hijyen 20) yahu Şexbir bu oyunu yazdığında da tuvalet olarag mı gullanıllardını orasını? O şexbir, bir görse gahırından öleceydi bir kere, neysa gahır olurmuydu olmazmıydı bilemem amma ayıp yahu Ayıp. Neysa bırag bir kenara, Gıbrızda Karpazda eşşeglerimiz bile var. Orjinal Gıbrız eşşeglerinin gözleri dillere desdandır. Bilmeyen yog. Gid bir göresing o karpazı, gumlug dengizleri, zeytin, harnıp ağaşlarını Esas bizim eşşeglerimiz dir şu iş beyenmezler. Irgatlıgdan Arisdogradlığa terfi eddik nasıl olduysa. Ama geneda Gıbrızlı, işler, deyemeyik işlemezler, işlemeyen tembel adam yogdur bizde. Zaten işlemezsa aş galacağını da bilir. Buraşdakı farg sade görüş fargıdır görmesini bilmeg lazımdır. Amma, tabim unudmamag lazım bu 74 harekatı olmayaydı hepsimiz gene ırgadlıgdaydık. Onun için iş yapmasını bilirig, Uzadmaylım neyisa. İş isderik yapalım sizinginan bıragmazlar. Alacang bişey ödeng 18 GDV onda gelinca malzeme bura Gıbrıza bir da bunda öderig 16 GDV. DAHA AVRUPA İKİLİĞİNE GİRMEDEN BEN Mİ İMZALADIM GÜMRÜG BİŞRLİĞİ ANNAŞMASINI? söyleying bakalım. Yollarıg portokalı, dökeller dengize, yollarıg başga bişey deller bize biz size yollamayık para ne oğraşırsıngız oturung oturduğunguz yerde deller bize. E oldumu bu? Bırağıng işleylim sizinginan, ne bıragmassıngız işleylim beraber? Singirlenmeyceğingi bilsem uzadacaydım amma bu gadarıynan galsın, gonuşuruk gene. Gıbrızdan selamlar. Basınan Otobüs ile Gullurlurga Pekmezli hamur sıcak yenir Neysa Ne ise Şexbir Shakespeare İşleylim Çalışalım Yollarık Yollarız Tayka Dakika Sahat Saat Buraşda Burada

En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.