Serdar Sağlamtunç / FCSI

Tacir

Tacir

Ticaret ile uğraşmak her babayiğidin harcı değildir. Hangi iş dalında faaliyet gösteriliyorsa o işi hem çok iyi bilmek hem de işi geliştirici, büyütücü bir fikir zenginliğine sahip olmak önemlidir. Çünkü bu iş kolu daha çok elde edilen beceri ve bilginin kuşaklara devredilmesi ile sürdürülebilir. Yani tipik bir usta çırak ilişkisi geçerlidir aynı zamanda bu nitelik oldukça önemlidir. En basit bir işletme kapının açılması ile birlikte bazı geri bildirimleri toparlayarak kendi rotasını çizmeye başlar. Böylece ürün-müşteri-kazanım eşkenar üçgenine güven-kalite-devamlılık gibi diğer eşkenar üçgenler eklenerek mükemmel tasarımlar ortaya konabilir.   

Turizm de bir ticaret koludur ancak oldukça kırılgandır ve belki de bizde önemsenmeyen bir nitelik olarak usta-çırak ilişkisi geçerlidir. Bunun nedeni insana hizmet etmenin zorluğudur. İkinci bir usul de ciddi eğitim veren okulların bu işe yatkın öğrencileri yetiştirmesidir. Önceleri sektöre uzak olan ancak kendini yetiştirmek isteyen öğrenciler işler oldukça zor ve sıkıcı gelebilir. Ama okulda usulleri gereği gibi öğrenen meslekte yetişmeyi fırsat bilen profesyoneller için iş oldukça kolaydır. Hizmet felsefesi iyice öğrenilmiş ve öğretilmişse bu tezgâhtan geçen çalışanlar belli seviyelerde işleri kotarırlar.

Burada iki yere dikkat çekmek isterim. Turizmde ileri ülkelerden farklı olarak bizde geleneği sürdüren işletmeler bir elin parmakları kadar azdır. Bunun yerine cebinde bol parası olan yatırımcıların tesisleri satın alıp işletmeyi de kendi kısıtlı bilgileri ile kotarmaya çalışmaları sonun başlangıcıdır. Bu özgüven midir yoksa iş bilmezlik midir sorusu bitmeyecek bir tartışmaya açıktır. Ustalık kavramında belki sıkıntı vardır çünkü bir işte çok iyi olup kendini sürekli geliştiren kişiye usta adı verilir. Yoksa eski usul yemek pişirmek dışında yeniliklere, akıllı cihazlara, gıda ve beslenme bilgisi tekniklerine açık olmayan kişilerin ustalığından söz edilemez. İkinci kritik eşik ise diğer her meslek dalında olduğu gibi eğitim kapsamı ve kalitesidir. Okul açmanın eğitim olmadığını anladığımız zaman belki de işler düzelmeye başlayacaktır. Eğitim programı, hocalar ve uygulamalar gelişmemiş ülkelerin en büyük sorunu. Buna karşı marka olan herkesin çok iyi bildiği birkaç tane yabancı ülke okulu eğitim ile birlikte kendi ekollerini de öğrencilere aktarıp onların gidecekleri yerlerde izlerini bırakmaktadır. Henüz bu detaylar bizim yerli şampiyonlar tarafından keşfedilmemiştir.    

Salgın döneminde katıldığım pek çok küresel uzaktan erişimli toplantı ve seminerlerin sonuçlarını ve yapılması gereken hamleleri okuyucu ile paylaşmıştım. Bugün geriye bakınca, öğretinin iki yıl gibi bir sürede uluslararası dengelerin kolaylıkla değiştirilebileceği, insanların nasıl yönlendirilebileceği, yeni düzenin nasıl kurgulandığı çıplak göz ile görülebiliyor. Turizme önem veren AB ülkelerinin birçoğu çok sıkı karantina ve ciddi tedbirler ile virüsün yayılmasını kontrol edecek önlemleri aldılar. Böylece daha erken turist kabul ederek zararlarını kısmen kapatmaya çaba gösterdiler. Her an yeni bir salgın riskine karşı da AB ülkeleri arasında dünyanın başka yerlerinde bilinmeyen bir düzeyde koordinasyon baskısı oluşturuluyor. Böylece vatandaşlarını kontrollü olarak karantinanın kaldırılması ve güvenli seyahat konularında hazırlıyorlar. İç ve dış turizm akışlarında canlanma beklenmektedir. Bizde ise, krizdeki ekonomi ve düşük gelir sorunsalı nedeni ile dezavantaj oldukça büyük ve iç turizm kazanımlarından bahsetmemiz neredeyse olanaksız.    

Z Raporu:

Güncel jeopolitik ortama bakıldığında Haziran ayı sonunda kısmı bir hareketlenmenin görüleceğini öngörmek olasıdır. Önümüzdeki sürenin faydalı kullanılması söz konusu olabilir. Bu aşamada hızlı bir şekilde en yakın komşularımızdan başlayarak cazip öneriler ortaya konabilir. Böylece orta erimde olması beklenen küresel turizmdeki belirsizlik ve değişimlerden anında haberdar olmak ve gerekli tedbirleri almak için çalışmalara başlamak olasıdır. Ana eksene kalite ve sürdürülebilirlik konacak şekilde yeni bir yapılanma planlaması gelecek yıllara rehber olacaktır. Öncelikle dikkate alınması gereken konu başlıkları aşağıdakiler olmak zorunda:

1.Güvenlik

Yasaların herkese eşit uygulanması ve birey hakları oldukça önemlidir. Bu konularda uluslararası derecelendirmelerde ülke sıralaması özellikle yabancı turistin seçim tercihini belirleyecek ağırlıktadır. Bugüne kadar uygulanan lafla sorunları bastırmak ve anlamsız savunmalar yerine elle tutulur uygulamaların hayata geçirildiğinin ilanı ve ispatı önemlidir

2,Sağlık

Her ne kadar sürü bağışıklığı fazına girilmiş olsa da turistin ve yerli halkın sağlığa kolay erişimindeki zorlukların giderilmesi için çaba sarf etmek gerekiyor. Burada dikkat çekilmek istenen, standart bir hizmet kalitesinin eşit bedeller karşılığında alınabilmesidir. Aynı başlık altında ele alınması gereken çevre sağlığının artık çok önemli olacağı ve gelecek yıllarda başat bir seçim kıstası olmasının farkına varmamız gerekli.    

3.Düşük yoğunluk

Kalabalık ve kontrol edilemeyecek büyüklükteki tesis ve yerleşkeler yerine daha minimal, kontrolü kolay, doğa ile içli dışlı, kakın temas yerine mesafeli bir düzenin planlandığı alanlar ve tesisler önem kazanacaktır. Yatırımcıların bu hususu göz önüne almaları faydalı bir detay olabilir.

4.Kişiselleştirilmiş hizmetler

Daha yaygın ve azaltılmış olan kapasite içinde bugünkünden farklı daha yaratıcı ve kişiye özel yeni hizmet tarzlarının geliştirilmesi gerekecektir. Böylece belki lüks sınıfı biraz törpülenmiş olacak ancak genel anlamda daha basit ancak yakın ilgi ve alaka çerçevesinde yeni bir anlayış hüküm sürecektir.

5.Dijitalleşme

Teknolojik ve alt yapı anlamında hatalı yaklaştığımız bir konu daha da önem kazanacaktır. Buradaki kritik eşik cihazlara esaret değil onları tam da gerekli şekilde kullanma becerisinin yaygınlaştırılması olacaktır. Buna ilave olarak bugün belli oranda sıkıntısı görülen orta yaş üstü nüfusun kullanımdaki zorlukları ortadan kaldıracak kolay ve basit uygulamalar önem kazanacaktır.

6.İnternet

Bağlanma hızı ve kalitesi yanında fiyatlandırma ölçütleri önem kazanacaktır. Turistlerin bulunacağı yerlerde ücretsiz bağlantı olanakları avantaj yaratacaktır. Bunun mümkün olması için enerji bedelleri ve alt yapı hizmetlerinin temiz enerjiye doğru ivme kazanması gerekli görülmektedir.

7.Temiz hava-su-gıda-enerji dörtlüsü

Bu dörtlüye gürültü ve radyasyon ilave edilerek gelecek projelerinin planlanması çok önemlidir. Yakın ve orta erimde bugün içinde bulunduğumuz karmaşa durulacak ve organik, sağlıklı beslenme öne çıkacaktır. Bu ancak yerli üretim ile gerçekleşebilir. Ayrıca dünya çapında kapatılan nükleer tesisler turizmde çevre ve atık anlamında riskli kabul edilecektir.

Tüm bu maddelerin iyice irdelenmesi ve gerekli tedbirlerin ivedi alınması önemlidir. Sektör paydaşları bu konularda ortak bir fikirde ve eylem planında buluşmak zorundalar.           

Sonuç olarak, mevcut durumun hem kısa hem de orta vadede küresel turizm sektörü için eşi görülmemiş karmaşıklıklardan biri olduğu açıktır. Ülke olarak 2023 sezonu için şimdiden 2019 mukayeseleri yapılmaktadır. Neden? 2019 iyi bir sezon değil ki. Diğer yandan küresel turizm talebi muhtemelen 2019 hasılatının yarısından bile daha az olacağı gözle görülüyor. Büyük ölçüde insanların hareketliliğinin iyileşmesi ve etkili önlemler ile Avrupa ve Amerika bu konuda ön almış durumdalar. Biz ise sınırımızdaki savaş tehdidi konusunda ikircikli politik tavırlar ile belirsizliğimizi devam ettiriyoruz. Bunun sonucu gelecek sezonda karşılaşacağımız turist profili değerini kaybeden Ruble ve TL ye paralel olarak en düşük seviyeye ulaşacak bir yapıyı işaret etmektedir. Sorun tekrar başa sarılacak ve 5 yıldızlı lüks tesislerde belki 1-2 müşteri ile avunacağız. Peki, biz bu durumu tersine çevirmek için ne yapıyoruz? Naçizane gördüğüm sorunları bırakın çözmek teşhiste bile şaşı olan yönetimin teşvik ve desteklerinin açıklamasını bekliyoruz. Godot gelir mi?

Ne yapılabilir veya ne yapılması gerekiyor?

Olumlu olmayan iç ve dış şartları gerçekçi ve akılcı bir tutumla ele alıp, turizmin gerçekleştirilme biçimindeki değişikliklere, inovasyon ve daha fazla sayıda, çeşitlilikte hizmet sunmaya odaklanması gereken arzı dönüştürme çabası, daha az yararlanılan destinasyonların genişletilmesi, böylece önce hızlıca bir iyileştirme ve sonrasında planlı bir geliştirmeye yönelik eylemlerin başlaması gereklidir. Sektör yıllardır doldur boşalt kafa sayarak hiçbir yere ulaşamadı. Bu durumu tespit edip, belki kabul edip yeni bir yerel ve küresel turizm pazarı kurgusu yapılmak zorundadır. Böylece 1980 den beri gelen sürekli kriz ortamı üzerine tuz biber olan salgının olumlu olmayan etkileri ortadan kaldıracak ve yeni yatırımları bu yeni akla göre şekillendirmek sonuç getirecektir. Turizmin geleceği ve sürdürülebilir ekonomik bir model tarifinin yapılabilmesi, kamu idaresinin iş dünyası ile birlikte hareket ederek çevre ve özellikle gıda üretimi konularında ortak projeler üretilmesi ve yürütülmesi elzemdir.


Bu Makale 15.04.2022 - 14:59:55 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
Henüz yorum yapılmadı.
En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.