Serdar Sağlamtunç / FCSI

Risk ve kriz algısı nedir?

Risk ve kriz algısı nedir?

Her iki dört harfli sözcük yaşamın her alanında kişiye, firmaya, topluma ve ülkeye yol gösterecek kritik öneme sahip olmasına rağmen genelde geri kalmışlığın basit bir ölçütü olarak ötelenerek ve çoğu kez küçümsenerek yadsınmaktadır. Bu davranışın altında pek çok kişisel, sosyal, kültürel ve eğitimsel köklü sorunlar vardır. Bunları açığa çıkarmak ve sorun olan noktaları iyileştirme çok büyük kazanımlar ortaya çıkartacak özelliktedir. Ancak bunu yapmak için önce risk ve kriz tanımlamaları ile algıları masaya yatırmak doğru olacaktır. Çünkü gelişim sıralama takip eder yani önce risk olasılık olmaktan çıkar ve sonra kriz haline dönüşür.

Biz projelerimizde riskleri belirler ve onları ortadan kaldırıcı çalışmaları öneririz çünkü bir otel veya hastanenin mutfağında veya çamaşırhanesinde oluşacak risk insan canı kaybı ile sonuçlanır. Ciddi olmak ve gerekli tedbirleri almak gereklidir.

RİSK:

Yaşamın her aşamasında risk adı verdiğimiz olumlu olmayan gelişmeler dikkate alınmalıdır. Ancak bu farkındalık iki şekilde oluşabilir.

  1. Eğitim ve bilgilerden sentez,

  2. Bilgelik ve ileri görüşlülük.

Genel anlamda eğitim hemen her alanda olmazsa olmaz zenginliğe sahiptir. Çünkü eğitim aşamasında elde edilen bilgiler işlerin doğru olarak nasıl yürütülmesi gerektiği kadar arada ortaya çıkabilecek olumsuzluklara da çözüm önermesi yapar. Bu yönden bakıldığında çok değerli donanımlar elde edilmesi söz konusudur. Buradaki kritik eşik, bu donanım ve elde edilen bilgilerin tekrar kullanım için uygun olup olmadığı sorgulamasıdır. Eğer dersler alınmış ve daha sonraki projelerde kullanılmaya açık ise ilerleme başlar.

Belki de tanımlama nedeniyle “risk” genelde üzerinde pek durulmayan tatsız bir konu gibi ele alınmaktadır. Ama bu yanlıştır ve her alanda risk değerlemesi yapılmasının sayılamayacak kadar önemi mevcuttur. Sadece bu tarz düşünce yapısı bile her durum için değerlendirme yapılabilecek bir olumlu ortam yaratır. Aynı şekilde alınacak kararlar için ön çalışma niteliğini taşır ki, bu alışkanlık pek çok sıkıntıları bertaraf edebilir.

Bu kavramı devre dışı bırakmak ise olayları sürekli krizler şeklinde yaşamak anlamına gelmektedir. Her alınan kararın uygun ve uygulanabilir olmasını kabul etmek, olası dar boğazları göz ardı etmek belki ilk cicim aylarında kişi veya firmaya psikolojik rahatlık sağlar gibi görünse de yakın erimde sorunlar birbiri ardına sökün edecektir. Buna en uygun örnek, herhangi bir tacirin yaptığı ilk iş sonucunda altına çektiği pahalı ve ünlü marka arabalar ile başlar, firma yerine şahsi yatırım harcamaları ile devam eder.

Risklere karşı tedbir alınmaz ise basit bir örnekleme ile kişi ceremesini çeker ancak kişiden bir sonraki halka olan aile, toplum, firma ve ülke için ilk önerme geçerli değildir. Böylece kişinin şahsi riski kendini aşacak ve daha büyük sorunlara yataklık yapacak sınırlara ulaşmış anlamına gelecektir.

KRİZ:

Risklerin dikkate alınmaması ile biriktirilen kritik sorunlar bir yerden sonra büyük tahribat yapacak seviyeye ulaşır. Kişisel olarak vücutta dikkate alınmayan sıkıntıların bir araya gelerek bazı organları durdurma aşaması gibi tanımlanabilir ve bu halkanın diğer zincirleri için de geçerlidir.

Burada önemli bir saptama yapmak gerekiyor. Son 30-40 yıldır insanlara risk almanın ve girişimci olmanın faziletleri anlatılmaktadır. Bununla ilgili sayısız kitap, makale ve sözde guru söyleşileri var. İyi de neden kimse risk yerine sağlam iş yapmanın faziletini anlatmak gayretine düşmüyor? Çünkü ekonomik model “kullan at” tarzına dönüştürülmüş durumda. Diğer yandan uygulamalar ile kriz etkisi basite indirgenerek kapitalist sistem sürdürülmeye çalışılıyor. Nereye kadar?

Kriz için alınacak ilk tedbir onun varlığını kabul etmek ve durumu tersine çevirmek için akılcı teori ve uygulamaları devreye sokmak gereklidir.

KORUNMA YOLLARI:

Konumuz turizm olduğu için bu kısımdan kesit alarak örnekleme yapmak isterim.

Turizmde risk sıralaması güvenlik, seyahat serbestisi, çevre, doğal kaynaklar ve kültürel zenginlikler sonrasında tesis olarak göze çarpmaktadır. Bu silsile çok ehemmiyet verilmesi gereken ve birbiri ile bağlantılı ögeleri içermektedir. Öyle ki biri olmazsa diğeri eksik kalacak önemli etmenler söz konusudur. Bu da turizm gibi bir sektörün kesit olarak değil bütünsel ele alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Ancak bir yatırımcı olarak bakıldığında tesis için riskler proje aşamasında ortadadır. Yeter ki görmek için yeterli profesyonel bilgi işin içine katılabilsin. Örneğin bugün yaşanan ve etkisi uzun sürecek krizi yönetmek için tüm tesislerin kendi içinde minimal sürece girmesi önerilir. Ne ki tam da tersi yapılmakta ve tesisler daha fazla para konularak yenilenme ve yeni cihaz alımına gitmektedirler. Çok farklı ve tesise özgü çalışmalar yapılarak belli bir süre harcama yapmadan süreç yönetilebilir. Bunun pek çok pratik uygulama modelleri ilgilisi ile tartışılabilir ve çözümler üretilebilir.

Kriz döneminde eldeki varlıklardan en fazla faydalanmak ve burada farklı bir dönüşüm sistemi planlamak olasıdır. Kendi yaşadığım yerden örnek vereyim. İki gün önce mevcut asfalt ki çok büyük hata ve ayıbı yoktu, büyükşehir belediyesi tarafından önce kazıma işlemi yapıldı ve yakında yeni asfalt döşenecek. Ancak mevcut asfalt yapılalı zaten iki yıl dolmamıştı. Örneğin belediye asfalt değişimi veya kaldırım yenilemesini bir müddet geride bırakıp vatandaştan aldığı vergileri düşürebilir. Kriz varken bu tarz anlamsız işlerin topyekûn tüm kamu projelerinden çıkartılması gerekmez mi? Dışarıdan para bulmak için el açarken bu ve benzeri yenileme ve alım işlerine paraları akıtmak anlamsızdır. Örneğin kamu ithal ve de yeni araç alınımı durdurabilir. Toplu taşıma dışında harcama yapılmaması önemlidir. Aynı kapsama binalar, tesisler de girmelidir.

Riskten haberi olmayan, proje aşamasında risk tedbiri alamayan, krize farklı bakan kafalarla bir yerlere ulaşmak olası mıdır?


Bu Makale 19.02.2019 - 09:02:24 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
Henüz yorum yapılmadı.
En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.