Zafer Cengiz

2023 Türkiye Turizm Stratejisi var mıdır? Devletin turizm politikası ölüm döşeğinde..!!

Bu kez her zamanki üslubumuzla yaptığımız “başlıkta ifade edilen konunun çerçevesini çizerek, kendi içinde bir bütün paket mesaj elde etme yöntemimizi uygulamadan, doğrudan konuya girmek istiyoruz. Zira kanımızca hem bu işin suyu çıkmış ve diyecek yeni bir şey kalmamış, hem de çok ciddi ve çok boyutlu bir yasal süreç kurgusu ve turizmin düze çıkabilmesi konusunda tek buluşma adresinin raportörlüğü de bizi artık baymıştır!
 
Böylesi iddialı bir başlıkla makalemizi okumaya dalıp detayları merak edenler, bu sitede yer alan son 4 yıllık arşivimizdeki en az 20 ilgili yazımıza hemen ulaşabilirler. Basit süreç: 15 yıldır turizmde aranan taze kan bankası olarak, 7 yıl öncesinde resmen kurulan sistem işlememekte ve bugün herkes alenen turizmin candan destekçisi söylemlerle yılları tüketirken, turizmin ise kansızlıktan can çekişmesi eylemi ortamı yaşanmaktadır. 

Yıllardır yakın takipçisi olduğumuz ve söz konusu net çelişkiyi evire çevire analiz-sentez-yorum ötesinde açık uyarı-öneri-çözüm mesajlarımızla usanmadan-inatla aktardığımız, turizmin tüm paydaşları ve kanaat önderleri STK kadroları ile, yetki ve sorumluluk sahibi kurumsal liderler ise, pek başarılı bir şekilde “tecahül-ü arif“ (bilip de bilmezden gelme sanatı) icra etmektedirler. Bu nedenle de ölüme 20 gün kala son uyarı görevimizi yaptık! 

2023 STRATEJİSİNİN ANA YAPISI ve TEMEL KURGUSU NEYDİ?  

Makro turizm yaklaşımıyla detay olayları ayıklayarak yakalayabildiğimiz “ana fikir” kapsamında çok özet yorumumuz şöyle: (1) Plansız bir gelişim süreciyle 1.Hamleyi yaşayan turizmde ortaya çıkan boşluklar ve tıkanıklıkları aşmak üzere Bakan Mumcu dönemlerinde 2.Hamle arayışları sürdürüldü.. (2) Bu birikimin sonu olarak 205-2006 yıllarında Bakanlık inisiyatifinde ve piyasayı da davet etmeye çalışan çabalarla 2023 çıktı..!

(3) 2007 Mart başında Bakan Koç tarafından kotarılarak Resmi Gazetede yayınlanan ve 4 ay sonra göreve gelen Bakan Günay’a hazır bir şablon oluşturan strateji belgesinin, sonraki 66 Ay boyunca hasır altı edilmiş ve/veya unutulmuş-uyutulmuş olması gibi çıplak bir süreç yaşanmıştır..! (4) Anılan beşbuçuk yıllık sürenin son 3 yılında kendimizi atadığımız 2023-TTS-EP avukat-raportörü görevimiz ise, şimdi 4.Yılını tamamlamaktadır.

Önceki dönemlerde, konuyu takip ederek “araştırmacı yazar” misyonumuzla da kritik konular ve kesitlerdeki görüşleri duyuran toplam 40 kadar yazımız, derlenerek “turizm-güncel” sitesine arşiv dosyası olarak ayrıca verilecektir. Bugün ise “büyük çelişki” tüm hızıyla sürdürülmektedir: Bir yandan turizmin artık müzminleşen bunalı ve hastalıklarına çare bulmak üzere dertleşmeler, öte yandan da idrak edilmemiş ve ölen bir strateji..! 

Zaten fiilen kağıt üzerinde kalan ve unutulan bir Yasa hükmündeki stratejinin felaket tellallığı yaparcasına “ölüm” haberini vermemiz, aslında mizahi bir abartıdır. Fakat resmen iptali ile ölebilecek stratejinin, 3 dönemde Eylem Planları ile uygulanması olarak kurgulanmasıyla, 1.Eylem Planı (son temdit yılı da tüketilerek) 2013 yılsonu itibariyle (25 gün sonra) nihayete ermektedir. Henüz ortada 2.Eylem Planı çalışması da gözükmüyor! 

TURİZMİN ULUSAL ÖRGÜTLENMESİNDE SON 7 YILDA GÜNDEMLER  

Detaylar ayıklandığında ortaya çıkan çıplak gerçek şudur; Türk Turizmi macerasına girilen 1970’lerden beri hasretle beklenen “Devletin Turizm Politikası” hayalleri, bir Strateji çerçevesi olarak “yap-boz-bilmecesi” çerçevesi ile hazırlanıp 7 yıl masaya konmuştur. Fakat hem kamu, hem de özel kesim bu “yol planı çalışması” oyununa katılmayıp çözümler aranmamış, öte yandan turizmin hastalıklı ve girdaplı yaşamları sürdürülmüştür. 

Strateji çerçevesinde yakalayarak üzerine gitmeye yoğun gayret gösterdiğimiz temel husus ise “örgütsel odaklı uygulama” modelidir. Öncelikle yıllardır “çatı örgütü” olarak gündeme girip-çıkan ve herkesin kendine yontmak üzere fikirler beyan ve eylemler icra ettiği konuda, suların bulandırıldığına ve kafaların iyice karıştığına dikkat çekmek isteriz. Burada, demokratik STK’larca oluşturulacak özel sektör kanadının, Kamusal buluşması vardır. 

Yıllardır disiplinsiz ve somut modelsiz (her kafadan bir ses çıkarcasına) tüketilen yıllar boyunca ortaya çıkan ise, “üst kurul” & “danışma konseyi” & “turizm meclisi” gibi çeşitli mumların yakılmış olması ve havanda suların dövülmüş olmasıdır. Oysa, Stratejinin öngörüsüne, uygulama detayını prensipleri çizilmiş ve kararın ortaklaşa verilmesi esas tutulmuştur. Hep sadece lafta kalan “kamu-özel” ortaklığı ise, havada bulut olarak gezmiştir. 

Sonuç olarak, Kamu kesimi stratejik çözüm için bir atılım yapmamış ve Özel kesim de makro görüş ve yaklaşımlardan mahrum şekilde alt sektörlerin kendi kulvarlarında gezinerek bir araya gelinememesi, somut karara ve uygulamaya esas bir proje üretilmemesi ile ancak zirvelerde birbirlerine dertlerini yanmak ve özellikle de “Devletten medet ummak” üzerinde odaklaşan temennilerde bulunmaktan öteye de gidememiştir. 

Devletin turizmde yetkili temsilcisi Turizm Bakanlığı ise, Kültürel evlilik sonrasında nostaljik ve zevkli bir alan olan kültür denizlerine yelkenler açarak, turizmin dertli ve bunalımlı çetrefil işlerindeki detayların “Stretejik Puzzle” oyununda ev sahipliği yapmaktan sürekli kaçınmış ve “Devlet piyasadan çekiliyor & bu işleri Özele bırakacak” mesajlarıyla adeta “oyunbozanlık” yapmıştır. Fakat sonuçta da turizmin son 7 yılı heba edilmiştir. 

Stratejik bilmecelerin çözülemediği, oyunun kurallarının belirlenemediği ve paydaşların bir türlü buluşamadığı bir “bulanık-sular & balçıklı-piyasa” ortamında da bu günlere gelinmesi, elbette normal değil midir? Fakat şimdi, 40 yıldır turizmle büyümüş ve 15 yıldır da “stratejik analize” dönük araştırmacı yazarlığımız kapsamında yenilikler var. Giderek pişip her şeyi ekrandan takip edebildiğimiz ortamda arayış ve uyanışlar yakalamaktayız. 

ULUSAL ÖRGÜTLENME VE TURİZMDE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI 

Yazılarımızda yeri geldikçe az da olsa bahsetmiş olduğumuz, Anadolu turizm potansiyelinin devreye girmesi ve bugün piyasada sosyal-ekonomik değer yaratmakta yepyeni bir moda akımı olan “yerel turizm ticareti” gelişiminin kokusunu almış olan tüm “Anadolu Aslanları”nın son 5 yıldır giderek artan tempolardaki atak niyetleri ve eylem sinyallerini yakalamaktayız. Bunlar ise gelişimde yol-yordam-yöntem reçetesi arayışındadır. 

Fakat makro turizm açısından en tepedekilerin turizmin bütününü görerek gereğini yapabilmek şöyle dursun, çıkmış yasal hüküm ve stratejilerin sinerjisini bile yakalayamayan çizgilerde yıllar yitirildiği, elbette idrak edilemez.  Son 7 yıldır bunu önce Antalya’ya ve sonra da İstanbul, İzmir, Muğla, Ankara, Adana ve Mersin gibi destinasyonlarda yerel inisiyatife anlatamayışımız kapsamındaki zorlu tecrübeleri bilfiil yaşamış durumdayız. 

Yani yukarıdan bir türlü kotarılamayan strateji oyununu, bizzat piyasada ve destinasyon liderlerine aşılayarak uygulamaya sokabilme niyetleri de, turizmin kolayca idrak edilemeyen boyutları ve cilveleri nedeniyle battal olmuştur. Oysa, 2023 Stratejisinde belirlenen ekliyle “Turizm Konseyleri” yerel uygulaması ve bunların Bölge ve Ulusal Konseylerde bütünleşebilme kabiliyetleri, global dersler verip başarı öyküleri yaratacak bir projedir.  

Bu konuda yakın gelecekte öngördüğümüz beklenti, tepeden inme veya cephelerden gelişme değil, bunların hem alttan hem de üstten kendi eylem ve sinerjileriyle hareketlenerek aynı bütünde buluşmasıdır. Biraz peşin hüküm ve saplantılardan vaz geçilerek ezberlerin bozulması paralelinde uzlaşmacı işbirliği ortamları tesis edilebilmesi ve en önemlisi de Bakanlığın oyunun kurallarını belirlemek için Stratejiyi açması gerekmektedir. 

Son 7 yılın Stratejik Eylem Planı ise, 172 Maddelik eylemlerin özetlenmiş bir “sonuç bildirgesi” tablosunun bu yazımıza ek olarak sunulmasıyla noktalanmaktadır. Zaman olarak 80+Aylık bir kesitteki performans göstergesi sadece 16 puanlık bir sonuçtur. Bu durum ise, tam anlamıyla “neye niyet- neye kısmet?” olarak tarihe gömülerek gerekli derslerin alınıp hızla kaybedilen zaman ve değerlerin geriye kazanılmasına çevrilmelidir. 

SONUÇ: Artık yeni bir aşamaya geçerek araştırmacı sıfatımıza “aktivist” sözcüğünü de katarak, tüm turizm paydaşlarımızın buluşabileceği ortak çalışma ortamlarının üretilmesi ve sanal teknolojilerle desteklenmesi odaklı uygulama projeleri yönünde ataklarımız, tüm STK ve Kurumlarımız dâhil olarak desteklere geçmek üzere kolları sıvayıp hep eleştirdiğimiz söylemXeylem sürecine artık biz de yazıXeylem olarak katılıyoruz. 

NOT: Yazı ve yorumlarımızın özelde Turizm Medyasında ve genelde Ulusal Medyada yankılanmaması üzerine denediğimiz “turizm dışı yazarın ajans ortamındaki sentez haber-yorumuna” kamuoyu ilgisi olarak gösterilen performans ölçütü “bir haftada 70.000 hit” kanımızca her yönden yorumlanması gereken çok önemli bir olay ve buralardan dersler çıkarılarak başlatılması gereken 3.Hamle sinyali bile olabilir..!?
 




(*)BKZ: http://www.turkiyehaberajansi.com/haberdetay/72231/Mega-Proje-Turizm#
 

Bu Makale 03.01.2014 - 11:37:05 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
Henüz yorum yapılmadı.
Yazarın diğer yazıları
Tüm Yazıları
En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.