Döviz getiren turizm sektörünün KDV’den konaklama vergisine kadar ciddi vergiler ödediğini belirten Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Oya Narin, fakat ihracatçı döviz getirince en az yüzde 10 teşvik aldığını ifade etti. Narin, turizm sektörünün de verilerek alarak motive edilmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin, Ekonomim gazetesi yazarı Vahap Munyar’ın sorularını yanıtladı.
Turizm yatırımlarında geri dönüş süresinin uzadığına dikkat çeken Oya Narin, sektördeki yabancı yatırımcı oranının yüzde 10’u bile bulmadığını ifade etti.
Turizm sektöründe borçların azaldığına dikkat çeken ve bu durumun iyiye işaret olmadığını söyleyen Narin ayrıca, turizm sektörünün döviz getirince vergi ödediğini ancak aynı dövizi ihracat sektörü getirince teşvik aldığını belirtti.
Turizm yatırımlarında geri dönüş süresinin uzadığını belirten Narin, “Turizm yatırımları planlama süreci dahil en az 4-5 yılı alıyor. Yatırımın geri dönüşü eskiden 7-8 yıl iken şimdi 13-15 yıla uzamış bulunuyor. Çünkü uluslararası standartların üzerinde tesisler yapılıyor. Türkiye’deki toplam yatak kapasitesi 2 milyon. Ancak, bu 2 milyon yatağın kalitesinin artırılması gerekiyor. Söz konusu yatak kapasitesini oluşturan tesislerin yüzde 40’ı 1999 yılı öncesinde yapılmış.” şeklinde konuştu.
2023’te turist sayısı ve turizm gelirinde rekor kırıldığını anımsatan Narin, “Orta Vadeli Program’da 2028 yılında turizm gelirimizin 95 milyar dolara çıkacağı yönünde hedef belirlendi. 2019 yılında hazırladığımız raporda 2033 yılında turizm gelirimizin 100 milyar dolara çıkacağını hesaplamıştık. Şimdi 135 milyar dolara çıkardık. Bizim çalışmalarımız bu hedefe ulaşabileceğimizi gösteriyor. 2033 yılında GSMH içinde turizmin payının yüzde 7.5’e çıkacağını öngörüyoruz.” dedi.
Oya Narin, sektöre yabancı yatırımcı ilgisi ile ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Turizm yatırımının planlaması, ayağa kalkması 3-4 yıl sürebiliyor. Hepimiz bürokraside boğulabiliyoruz. Dolayısıyla yabancı yatırımcı için bunlar biraz ürkütücü. Yabancı yatırımcı, ‘Yapacağım yatırımın geri dönüşü ne zaman olur?’ diye bakıyor. Nitelikli ve özel yatırım alanlarında süreç çok uzayabiliyor. İmar mevzuatımız vazgeçilmezimiz ama yabancının kafasında soru işaretleri yaratıyor. Sektörümüzde yabancı yatırım oranı yüzde 10’u bile bulmaz. Türkiye’deki bugüne kadarki sıfırdan en büyük yabancı turizm yatırımı Peninsula ile geldi. Yüzde 50 ortak oldu
Turizm yatırımcısı biraz da gözü karadır. Çünkü, turistik tesis bir fabrika gibi değildir. Bir kere genellikle 12 ay çalışmaz. Dış faktörlere karşı bağışıklığı olsa da kârlılığı düşüktür. Sektörümüzün en güzel tarafı değer artışı. Yatırımın yapıldığı yerde yakalanan değer artışı tesisi sattığınız anda kazandırabiliyor. Buna sanayicilerin, müteahhitlerin yıllarca çalıştığının ‘bereketi, neması’ da diyebiliriz. Bizim üyelerimizin çoğu müteahhittir, sanayicidir.”
TTYD Başkanı Oya Narin, Türk turizm sektörü olarak Arap Yarımadası ile müthiş bir mücadeleye gireceklerini belirtti. Narin, “Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri uzay istasyonu gibi tesis yatırımı yapıyor. Onlarla aynı sularda yüzebilmemiz için yeni hamlelere ihtiyaç var. Arsa tahsisleri 49 yıllığına verilse de idari hukuk değil, yatırımcıyı koruyan mevzuat devrede olmalı. 100 dönüm arazide 100 milyon dolarlık yatırım yapıyorsunuz. Bir anda üst kullanım hakkınız elinizden alınabiliyor. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği üyesi bir yatırımcı inşaatı geç bitirip iskanı da geç alınca tahsisi maalesef iptal edildi. Yaptığı yatırım gitti. Üstelik kredi kullandığı bankayla icralık durum doğabiliyor.” Dedi
Türkiye’de yıldız sayısına bakılınca otel piramidinde terslik olduğunu vurgulayan Narin, “İtalya’da, Fransa’da oteller 5, 4, 3 yıldız diye iniyor. Yatak kapasitesinin çoğu 4 ve 3 yıldızda yoğunlaşıyor. Bizde durum ters. Yatak kapasitemizin yüzde 47’si 5 yıldız. Dolayısıyla fiyatlar alttan yukarı doğru artacağına, 5 yıldızdan terse doğru gidiyoruz.” şeklinde konuştu
Sektöre cari açığı kapatma görevi verildiğini ancak yeterince desteklenmediğini belirten Narin, “Biz 100 dolarlık dövizi getirince KDV’den konaklama vergisine ciddi vergi ödüyoruz. İhracatçı 100 dolar getirince en az yüzde 10 teşvik alıyor. İhracatçı KDV desteği, pazarlama desteği alıyor. Bizim sektörün de desteklerle motive edilmeye ihtiyacı var. Gecelemenin yüzde 70’ini karşılayan güney sahillerindeki tesisleri 12 ay çalıştıracak cazibeler yaratılması gerekiyor. Kış aylarında personelini tutan tesislere destek verilmesi sektörü biraz canlandırabilir.” ifadelerini kullandı.
Narin’e turizm yatırımcılarının borçluluk durumu ile ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“Pandemide toplam borç 14 milyar dolardı. 10 milyar dolara kadar düştü. Bu turizm için iyiye işaret değil. Turizm yatırımcısının toplam borcunun 16-17 milyar dolar düzeyine çıkması lazım ki yatırım döneminin tekrar başladığını anlayalım. Borç göstergesindeki bu duruma rağmen sektöre yeni yatırımcılar giriyor. Sadece İstanbul’da 100 binin üzerinde ilave yatak oluştu. Bodrum’da da aynı durum söz konusu.”
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
