Koronavirüs salgını hem küresel ölçekte hem de Türkiye’de bir krizi beraberinde getirirken, krizin etkisini ilk hissedenler büyük cirolarla ancak küçük kar paylarıyla çalışan acenteleri ve tur operatörleri oldu. Sezon öncesi otellere yüklü miktarlarda çekler kesen acenteler, finansal desteğin zincirin ilk halkası olan acentelere yapılması gerektiği görüşünde. Yapılacak desteğin acentelerin cirolarına paralel yapılması da dile getirilen görüşler arasında.
TurizmGüncel - Özel
Sektördeki krizi TurizmGüncel’e değerlendiren Jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar, turizm sektörünün tüm bileşenlerinin birbirine bağlı olduğunu belirtti. Vardar, ‘’Biz sezon başında otellere çekler veriyoruz. Onlar da bu çekleri diğer tedarikçilere veriyor. Çekleri öteleyemiyoruz çünkü oteller bu çekleri başka yerlerde kullanıyor. Dolayısıyla tüm sektör ciddi bir krizin içinde’’ dedi.
Şu anda sektöre ilişkin SGK ve vergi konusunun gündemde olduğunu, ancak işlerin durduğunun, nakit akışının kesildiğinin görmezden gelindiğini kaydeden Vardar, durmuş olan yurt dışı turlarına, Türkiye’de koronavirüs vakasının tespit edilmesiyle, iç pazarın da dahil olduğunu söyledi.
''TTGA ve konaklama vergileri alınacak mı bilmiyoruz''
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un, turizm sektörüne uygulanacak teşviklerin bir hafta içinde açıklanacağını söylediğini hatırlatan Mete Vardar, ancak söz konusu teşviklerin içeriğini bilmediklerini belirtti. Vardar, ‘’Daha önce çıkarılan TTGA ve konaklama vergilerinin ödenip ödenmeyeceğini bilmiyoruz.’’ diye sordu.
Tur operatörlerinin, acentelerin, uçak şirketlerinin ve otellerin birbirine bağlı olduğunu kaydeden Mete Vardar, acentelere yapılacak desteğin cirolarıyla paralel olması gerektiğine dikkat çekti.
''Sezonu nisan ayına erteledik demek, sadece tavsiye kararı olabilir''
Bakan Ersoy’un sezonun nisan sonuna ertelendiğine ilişkin açıklamasını da değerlendiren Vardar, ‘’Bakan bey sezonu mart yerine nisana aldık diyor ama Türkiye’de turizm sadece yaz otellerinden ibaret değil. Kültür turları var, başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere, şehir otelleri var. Türkiye’de 12 ay turizm yapılıyor. ‘Sezonu nisan ayına erteledik’ demek sadece tavsiye kararı olabilir’’ diye konuştu.
''Büyük ticari kayıplar yaşanacak''
Koronavirüsün belli bir yaş grubunda ve salgına yakalanların küçük bir bölümünde ölüme neden olduğunu belirten Vardar, ‘’Şimdi bu ölümcül virüsün ekonomiye ve ticarete de çok büyük etkileri oluyor. Ekonomik darboğazdan dolayı çok büyük ticari kayıplar yaşanacak. Virüsün etkisi kendisini aşmış durumda. Bu durum uzun vadede başka sorunlara da neden olacak’’ dedi.
Acenteler yine mi dışlanacak?
Bakan Ersoy’un verdiği mesajlardan, sadece oteller tarafında sıkıntı olduğunu hissettiğini ifade eden Mete Vardar, ‘’Sabahtan beri telefonlar yağıyor. İnsanlar, ‘seyahat acenteleri yine mi sürecin dışında kalacak’ diye soruyor.’’ şeklinde konuştu.
Hamit Kuk: Zincirin ilk halkası seyahat acenteleri
TÜRSAB Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Kuk ise, turizme dönük ekonomik önlemleri devletin hızlı bir şekilde hayata geçirmesi gerektiğini belirtti. Seyahat sektöründe zincirin ilk halkasının acenteler olduğuna dikkat çeken Hamit Kuk, ‘’Nakit akışı durduğundan dolayı, acenteler otellere kestiği çekleri ödeyemeyecek. Oteller ise tedarikçilere olan ödemelerini yapamayacak. Bu da sektörde zincirleme bir krizin ortaya çıkmasına neden olacak.’’ açıklamasına bulundu.
Hem iç hem de dış pazarda nakit akışı durdu
Şu anda hem iç pazarda hem de dış pazarda nakit akışının durduğunu belirten Hamit Kuk, Avrupa’da Türkiye’ye dönük rezervasyonların yüzde 70 düştüğünü ifade etti.
''Acentelerin ve tur operatörlerinin piyasada milyonlarca dolarlık çekleri var''
Finans desteğinin öncelikli olarak acentelere verilmesi gerektiğini yineleyen Hamit Kuk, ‘’SGK ve vergi benzeri tedbirler, tüm turizm sektörünün faydasına olur ama sadece onlarla yetinmek turizmi kurtarmaz. Oteller ve acenteler personel azaltmaya başladı bile. Dolayısıyla, zincirin ilk halkasına, yani acentelere yapılacak destek, sektörü domine etkisinden kurtaracaktır. Acenteleri es-geçerek diğer bileşenlere sağlanacak destek sorunu çözmeyecektir. Büyük tur şirketleri de dahil olmak üzere, acentelerin ve tur operatörlerinin piyasada milyonlarca euroluk çekleri var. Bu çeklerin arkası yazılırsa o zaman ne olacak. Çünkü şu anda nakit akışı tamamen durmuş durumda.’’ şeklinde konuştu.
Ali Onaran: İşler bir anda bıçak gibi kesildi
Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran da, sektörde işlerin bir anda bıçak gibi kesildiğini söyledi. Acenteleri ayakta tutacak, nakit akışını ve istihdamı devam ettirecek radikal önlemlere ihtiyaç olduğunu belirten Onaran, ‘’Bu yıl hayatımıza giren TTGA ve konaklama vergilerinin ötelenmesinin yanında, daha radikal adımların atılması gerekiyor. KGF tipi kredilerle acentelerin nakit akışı sağlanabilir.’’ dedi.
Krizin uçak şirketlerini de ciddi şekilde etkilediğine dikkat çeken Ali Onaran, turist azalınca otomatikman tüketimin de azalacağını ve bunun daha geniş bir alanda hissedileceğini söyledi.
''İç pazar satışları yüzde 50 düştü''
Her şeye rağmen mevcut durumun en çok acenteleri vuracağını söyleyen Ali Onaran, ‘’TTGA ve konaklama vergilerinin olmaması lazım. Yurt dışı turlar zaten durmuştu. Şimdi bugün bakıyoruz yurt içi tırlarda da yüzde 50 düşüş var. Bir yandan iptal talepleri de geliyor ama biz bu talepleri mayıs sonrasına erteleyerek yönetmeye çalışıyoruz.’’ şeklinde konuştu.
Onaran açıklamasının devamında şunları söyledi:
Otellerin ödemelerini acenteler yaptığı, suyun başında onlar duruyor. Dolayısıyla acentelere yapılacak destek, direkt olarak diğer bileşenlere yansıyacaktır.
''Şu anda Titanic’in kamarasında olmakla güvertesinde olmak arasında bir fark yok''
Şu anda herkes bu durumun mayıs ayına kadar uzayacağını düşünüyor. Kriz uzarsa, elbette durum daha da kötüleşir. Öyle bir durumda zaten olay sektörün krizi olmaktan çıkıp Türkiye’nin krizi haline dönüşür. Şu anda Titanic’in güvertesinde olmakla, en lüks kamarasında olmak arasında hiçbir fark yok. Bu nedenle önemli olan sektörü, yani gemiyi ayakta tutmak.
Bakanin dunyadan haberi yok yada sirketlerini yonetenler gercek bilgileri vermiyorlar, avrupadan 70 % oraninda rezervasyonlar eksi yazarken onun hotelleri gelen rezervasyonlar icin 100 % odeme istiyor. Bakan bey isler dahada kotu giderse paramizi sirketleriniz geri verecekmi ??
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
