Hikmet Atilla’nın yazısının tamamı şöyle:
Turizmde bir başka sorun da tek yetkililik. Genelde büyük tur operatörleri satış ve pazarlama gücünü ön planda tutarak, hükümetlerden almış oldukları maddi destek ile turizm camiası tarafından bir destinasyonda öne çıkan otelleri tek yetkililik sözleşmesi çerçevesinde kendilerine bağlarlar. Bu, söz konusu otelin o tur operatörünün bulunduğu ülkede başka bir tur operatörü tarafından pazarlanmaması, piyasaya sunulamaması demektir.
Bir turizm destinasyonunda nitelikli tesis sayısı az ise, tek yetkililik ile destinasyonun tanıtımı, gelişimi engellenilebileceği gibi, başka esnafların iş yapmasını da engeller. Böylelikle bir otel için düşünülen tek yetkililik sözleşmesi özünde destinasyonun tümünü kapsamaktadır. Bu durumda destinasyon için o ülkede yapılan tanıtım çalışmaları hedefine ulaşmaz, heba olur. En tehlikelisi ise tek yetkililiğin bir çok ülkeyi kapsaması, Balkan ülkeleri veya eski Sovyet ülkeler, ya da Almanca konuşan ülkeler gibi. Bu durum, o ülkelerden ikinci bir tur operatörünün destinasyona gelmemesi demektir. Bundan dolayı tek yetkililiğin bölgeye faydadan ziyade zararı söz konusudur.
Tek yetkililik destinasyondaki diğer oteller için, bilhassa küçük oteller için dezavantajlı bir durum. Çünkü gelen tur operatörü portföyünde çeşitlilik ister. Bu çeşitliliği yakalamayan tur operatörü gelmez. Tek yetkililik sözleşmesini yapanlar genelde büyük tur operatörleridir. Kendi büyüklüklerinin bilincindedirler, bunun için de rahat hareket ederler. Sırası gelince otellere “aba altında sopa” da gösterebiliyorlar, defalarca bunu yaşadık, “istersen derler!”. Nitekim basına da yansıdı, pandemiden dolayı zaten gecikmiş ödemeleri ötelemek isteyen bir tur operatörünü bir başka tur operatörünün CEO’su şöyle uyarıyor: “Paranı ödemiyorsan tek yetkililik sözleşmesini yapma ve bizi de sıkıntıya sokma, ya da her seferinde krizleri bahane ederek borçlarını ileriki zamana öteleme.”
Dünya kamuoyunu kendinden çokça söz ettiren, tek yetkililiği başlatanların arasında olan dünyanın en eski ve en büyük tur operatörü 2019 yılında iflasını ilan ettikten sonra, muhatap alınacak kimse bulunamadı. Ve şu anda da bir başka büyük tur operatörü Alman hükümetinden aldığı destekle ancak ayakta durabiliyor.
Türkiye’de durum biraz daha vahim. Türkiye’deki tek yetkililiğe birkaç tur operatörü hakim. Halbuki Türkiye de 10 binin üzerinde seyahat acentesi var.
Turizm sektörü her zaman krizler ile karşı karşıya geliyor. Bu terör olur, siyasi olur veya kovid-19’da olduğu gibi salgın hastalık olur. Bu durumlarda hiçbir tur operatörü verdiği sözü yerine getiremiyor. Tek yetkililik askıda kalmış oluyor. Otel yetkilisine de kara kara düşünmek kalıyor. Dijital dönem başlamadan önce uçak + otel + transfer derken tek yetkililiğin belki bir anlamı vardı fakat şu anda o anlamı da kalmadı. Dev internet şirketleri tarafından öyle programlar piyasaya sunuluyor ki doğrusu şaşırıyorsun. Artık eskisi gibi uçak kiralanmadan da uçuşlar da avantajlı koltuk yakalama durumu olabiliyor. Program yapan şirketler sayesinde uçak, transfer ve otel ayrı ayrı sistemlerden alınıp, paket program haline getirilerek avantajlı durumlar yakalanılıyor.
Turist alan ülkeler pandemi aşısı bulunduktan sonraki süreci değerlendirmeye aldı, tartışmaya açtı, bu arada, pandemi sürecinde turizmin ülke istihdamına ve bütçesine olan katkısı daha iyi fark edildi. Ve bir şey daha net olarak görüldü; ülkeler arası kurulan siyasi ortaklık turizmde dahi ön planda tutuldu. İlk etapta ortaklık kurulan ülkeler arasında siyasi-turizm birlikteliği oluşturuldu. Avrupa Birliği ülkeleri arasında olduğu gibi. Daha sonra “tatilini ya ülkende ya da Birliğe üye olan ülkelerde yap” denildi.
Bu şartlarda tek yetkililik tur operatörü haricinde kimseye bir şey kazandırmıyor.
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
