En iyi filmde 'Türk vatandaşı' krizi

 

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürü Mesut Cem Erkul, Altın Portakal ’da en iyi film dahil altı ödül kazanan ‘Güzelliğin On Par’Etmez’ filminin Avusturya filmi olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi. 

Filmin Karlovy Vary’de Avusturya adına yarıştığını, aynı zamanda Avusturya Film Komisyonu (AFC) tarafından bu ülkeye ait olarak tescil edildiğini ifade eden Erkul, filmin yapımcı şirketi olan Dor Film’in Viyana’da bulunduğunu ve filmde Türk yapımcı ortağın olmadığını söyledi. “Avrupa ortak yapım sözleşmesine göre bu filme ortak yapım dememiz mümkün değil” diye konuşan Erkul, festivalde daha önce yarışacağı duyurulan ‘Kuma’ filmi hakkında festivali düzenleyen AKSAV’ın kendilerinden görüş talep ettiğini, filmin tamamıyla Avusturya filmi olduğu konusunda görüş belirttiklerini aktardı. Genel müdürlüğün bu görüşünün ardından ‘Kuma’ ana yarışmadan çekilmiş, özel bir gösterimle seyirciyle buluşmuştu. ‘Güzelliğin On Par’Etmez’in senaristi ve yönetmeni Hüseyin Tabak’ın Avusturya vatandaşı olduğunu ve filmin Avusturya adına lanse edildiğini aktaran Erkul, kendilerinin ve bazı yapımcıların festival yönetimini bu konuda uyardıklarını ancak uyarılarının dikkate alınmadığını da sözlerine ekledi.

 

‘Vatandaş olmasa bile sorun yok’ 

AKSAV Genel Müdürü Göksel Kumsal ise filmin yönetmeni Hüseyin Tabak’ın Türkiye vatandaşı ve aynı zamanda filmin yapımcılarından biri olduğunu belirterek hiçbir sorun olmadığını kaydetti. Kumsal, ‘Kuma’ filminin yapımcı-yönetmeni Umut Dağ’ın Türkiye vatandaşlığından çıktığını bu nedenle film için genel müdürlükten görüş istediklerini, olumsuz görüş üzerine festivale katılabilecek filmleri belirlemek üzere yapılan puanlama sistemine gittiklerini ancak filmin 14 puanı sağlayamadığını anlattı. Kumsal, Hüseyin Tabak’ın Türkiye vatandaşı olmaması durumunda bile filmin yönetmen, senaryo, oyuncu ve içerik gibi kıstaslara göre yapılan puanlama sistemiyle de yarışmaya hak kazanabileceğini ifade etti. 

‘Güzelliğin On Par’Etmez’in Karlovy Vary Film Festivali’ndeki künye bilgilerinde yapım şirketi olarak Dor Film anılırken, Hüseyin Tabak dört yapımcıdan birisi olarak geçiyor. 

Türkiye’yi Oscar’da temsil edecek ‘Ateşin Düştüğü Yer’in yapımcısı Baran Seyhan ise bir filmin yerli film olarak kabul edilebilmesi için, o filmin finansmanının yüzde 51’inin o ülke kaynaklı olması gerektiğini hatırlatıyor. Böyle olmayan durumlarda filmin sanatsal ve teknik katılımı 22 puan üzerinden ülkeselliğin ölçüldüğü bir değerlendirmeye tabi tutulduğunu belirten Seyhan “Bu değerlendirmede 14 puan yakalanıyorsa o film yerli film statüsü kazanır. Bu ölçümde aranan özellik söz konusu kişilerin T.C. vatandaşı olmalıdır” diye konuştu.

 

‘Vatandaş olmaları şart’ Yerli film statüsü için bir başka kriterinin ise söz konusu filmin ilk aleniyet kazanması esnasındaki sunuluşu olduğunu belirten Seyhan, “Sözgelimi uluslararası bir festivalde resmi bölümde gösterilen bir film hangi ülkenin filmi olarak lanse edilmiş ise artık bundan bir geri dönüş olamaz. İçinde bulunduğumuz tartışmalı durumda film uluslararası bir arenada Avusturya filmi olarak aleniyet kazanmıştır. Ayrıca yönetmen, senarist ve oyuncularının Türkiye kökenli olmalarına değil T.C. vatandaşı olup olmadıklarına bakmak gerekir” dedi. 

En iyi film seçilen ‘Güzelliğin On Par’Etmez’, Altın Portakal heykelciğinin yanı sıra 400 bin TL’lik para ödülünün de sahibi oldu. 

 

Hem TC vatandaşı hem de yapımcıyım 

Filmin yönetmeni Hüseyin Tabak ise “Ben TC vatandaşıyım. Ayrıca bu filmin yapımcısıyım. Filme tek başıma başladım. Bütün masrafları kendim karşıladım. Çekimler bittikten sonra, post prodüksiyon aşamasında ekonomik sebeplerle ortak yapımcı dahil oldu. Filmin bütün hakları da bende. Festivale başvuru sırasında da benden TC kimlik no’mu istediler verdim. Filmin ana dili Türkçe, Abdülkadir Tuncer dahil ana oyuncuları TC vatandaşı. Bu filmin Türk filmi olup olmadığını tartışmak isteyenler filmi izlesinler” diye konuştu. 

 

‘Türk filmi’ kriterleri neler 

Altın Portakal bir filmin ‘Türk filmi’ sayılması için 12 Ağustos 2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Sinematografik Ortak Yapımlar ve Türkiye’de Ticari Amaçlı Film Çekmek İsteyen Yerli Yapımcılar Hakkında Yönetmelik’i esas kabul ediyor. Buna göre bir ortak yapımın ‘Türk filmi’ olarak kabul edilebilmesi için ilk şart yerli yapımcının katılım payının en az yüzde 51 olması. Bir ortak yapıma yerli yapımcının katkısının yüzde 51’den az olduğu durumlarda filmin ulusal film olarak kabul edilmesi için 22 puanlık sistemde asgari 14 puanı almak zorunluluğu var. Bu sistemde puanlama şöyle: Yönetmen 3, senarist 3, özgün müzik bestecisi 1, Birinci başrol oyuncusu 3, başrol oyuncusu 2, karakter oyuncusu 1, sanat yönetmeni 1, görüntü yönetmeni 1, kurgucu 1, ses mühendisi 1, mekân yoğunluğu 1, laboratuvar 1, orijinal çekim dili (Türkçe Olması Halinde) 3. (Radikal)