Pontus Gerçegi
Ulke ekonomisindeki devlet gücüyle köşeleri tutan, kripto pontus ve kripto ermeni zihniyeti her zaman bir cıkar yol bulur...
Asgari ücrete yüzde 100 oranında zam yapılması durumunda turizm sektörünün nasıl etkileneceğine ilişkin bir araştırma yapıldı.
Asgari ücret toplantıları ve ne oranda artırılacağına ilişkin tartışmalar sürerken konu turizm sektörünün en çok istihdam sağlayan kesimi konaklama alanında değerlendiriliyor.
Eski TURBAN uzmanlarından Kayhan Taner Özen’in, asgari ücrette yapılabilecek artışın otellere maliyet ve kârlılığına etkisi ile ilgili yaptığı araştırmada asgari ücrete yapılabilecek yüzde 100 zammın emek yoğun bir sektör olan otel işletmeciliğinde kârlılığa olumsuz etkisinin göreceli olarak düşük olacağını söylüyor.
Ekonomim Gazetesinde yer alan habere göre Özen, “Sermaye yoğun sektörlerde ücretlere yapılacak zammın etkisi daha da düşük olacaktır. Asgari ücrete gelen yüzde 100 zam kadar firmalar ürünlerine zam yapacaklar söyleminin hiçbir gerçekliği yoktu. Temel ücretlere yapılacak artışın, hane halkı gelirinde yaratacağı farkın, ekonomiye sağlayacağı katkının önemi çok daha büyüktür. Ücretlere yapılacak artış turizm sektörüne tatil talebi olarak geri dönecektir. Ayrıca tesiste çalışan 400 kişinin yaşam koşullarında yaratacağı olumlu değişim, artan çalışan memnuniyeti ve hizmet kalitesi ölçülemez.” ifadelerini kullandı.
Kayhan Taner Özen konuyla ilgili araştırmasında şunları söylüyor:
* Turizm bir hizmet sektörü olarak emek yoğun sektörlerin başında gelir. Özellikle konaklama tesisleri, restoranlar, animasyon hem emek yoğundur hem de kalifiye personel ister. Dışarıdan bakınca bir otelin en büyük giderlerinin personel gideri olduğu düşünülür. Hesap da şöyle yapılır; personel gideri ne kadar artarsa kar azalır, ne kadar düşerse kâr artar.
* Tablo 1’de personel giderleri ve diğer giderler, kurumsal standartlara dayanılarak hazırlandı. Bankanın standartlarına göre 5 yıldızlı sahil otelinde personel giderleri toplam giderlerin yüzde 40’ını buluyor.
Böyle bir tesiste personel giderleri Aralık 2022 asgari ücreti ve koşullarına göre ise şöyledir: Otelde yüksek sezonda 400, yarı sezonda 300 ve düşük sezonda 150 kişi çalışacağını ve personel başı maliyetin aylık 10 bin TL (500 euro) olduğunu göz önüne alırsak, (müdürler, kaptanlar fazla alacaktır, stajyerler az alacaktır, amaç ortalama bir maliyet bulmaktır. Kışın daimi personel çalışmaya devam edeceği için personel maliyeti 600 euro/ay olarak alındı.);
* Tablo 2’de mevcut asgari ücret rakamları ile ortalama olarak (elbette her tesis ayrı bir hesaplama konusudur) örnek otelimiz personel giderlerine ideal olan rakamın yüzde 42 altında 1 milyon 186 bin 400 euro daha az ödemektedir. Net işletme karı (diğer giderler sabit kalacağı varsayımı ile) 10 milyon 770 bin 400 eurodur.
Tesiste yine aynı personel çalışacak fakat asgari ücretin yüzde 100 zam ile 11 bin TL net yapıldığını varsayalım. Bu ücretin işverene maliyeti 16 bin TL civarında olacak. Elbette otele maliyeti yemek, servis, lojman, üniforma vs. derken artacak. Yöneticilerden stajyere her kesim ile ortalama 20 bin TL olacağını varsayalım. Euro kuru aynı kalmak şartıyla Ocak 2023 itibarıyla tablomuzdaki fark yukarıdaki gibi olacak.
* Tablo 3’te görüldüğü gibi sadece düşük sezonda toplam giderler içinde personel giderleri ideal gider oranı olan yüzde 40’ın üzerine çıkıyor. Yüksek sezon için personel maliyeti düşük, yarı sezon ve düşük sezon için yüksek seviyededir. Bu durumda oda giderlerinin yarı sezonda 404 bin 928 euro, düşük sezonda ise 152 bin 460 euro artırılması gerekecektir. Net işletme karı düşerek 10 milyon 212 bin euro olacak.
Bu arada TL döviz karşısında stabil kalacak güçte bir para olmadığından 2023 için en iyimser tahminle yüzde 50 ve üzerinde enflasyon ve paralelinde kur artışı beklendiğinden otelimiz için asgari ücrete yapılan yüzde 100 zam ile ortaya çıkacak maliyetten giderlere gerçek anlamda yansıyan rakam daha düşük olacak. Personel başına yıl ortalaması (yapılacak seçimler sonucunda aşırı bir devalüasyon gerçekleşmez ise) 2023 için 700 euro olacak şekilde hesap yapılırsa yanlış olmaz.
* Tablo 4’te görüleceği üzere asgari ücrete yapılacak yüzde 100 zam, yılın ikinci yarısında önemli oranda eriyeceği için bizim örnek otelimizin personel giderlerini Turizm Bankasının ortalama personel giderlerinin üstüne çıkarmayacak.
Öte yandan toplam personel giderlerinde 585 bin euro artış sağlayarak 2023 yılı personel giderleri kalemini 1 milyon 620 bin eurodan 2 milyon 205 bin euroya çıkaracaktır. İşletme kârı yeni durumunda 10 milyon 185 bin 400 euro olacaktır. 10 milyon 185 bin 400 euro net işletme kârı (faiz, vergi ve amortisman öncesi kâr) içinde 585 bin euro ek personel gideri maliyeti sadece yüzde 5.74 artış sağlamaktadır. Otelimizin her şey dâhil oda satış hasılatı içinde, ciro diyelim, (kira, tur vs gibi yan gelirler hariç) 585 bin euro / 16 milyon 600 bin euro = yüzde 3,52 ek külfet getiriyor.
Grafiğe koyduğumuzda da personele Ocak 2023’te yapılacak yüzde 100 zammın ciro ve net işletme kârındaki büyüklüğe oranla işletme faaliyeti için ne kadar az etki yarattığı ortaya çıkıyor.
Elbette giderler içinde yüzde 35-40 pay alan yiyecek içecek maliyetindeki, yüzde 10 pay alan enerji maliyetindeki büyük değişiklikler en az personel giderleri kadar önem arz ediyor. Turizm yatırımcısının yaptığı sabit yatırım tutarı diğer sektörlere göre fazladır. Grafiğimizde yüksek görülen karın yüksek olan amortisman ve mecburen kullanılan kredi faizlerinin düşüldükten sonra göz önüne alınacağını belirtmek gerekir.
Yüzde 100 zamlar devreye giriyor
Özen’in çalışmasını değerlendiren konaklama sektörü temsilcileri şunları söylüyor: Asgari ücret yüzde 100 artırılsın, kârımızdan özveride bulunur karşılarız, ama sorun bu değil. Sorun kış döneminde tesis kapandığında çalışanların aylarca işsiz kalıp maaş alamamasıdır. Çalışanlar için yapılacak en iyi düzenleme tesislerin 12 ay açık kalması dolayısıyla personelin işsiz kalmasının önlenmesidir. Bu arada aralarında Aska, Concorde ve Barut gibi otellerin bazı işletmeler yıl içinde peş peşe yaptıkları zamlar ile ücretleri toplam yüzde 100’ün üzerinde artırdığı sektörden gelen bilgiler arasında.
Ulke ekonomisindeki devlet gücüyle köşeleri tutan, kripto pontus ve kripto ermeni zihniyeti her zaman bir cıkar yol bulur...
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
