Türkiye, turizm ve denizcilik sektörü
Bu ülkede ilkokuldan başlayarak eğitimin her seviyesinde turizm öğretilir. Meslek Liselerinde turizm üniversitelerinde turizm öğretilir, turizmci yetiştirilir.
Bir de ülkemizde dünkü adı Turizm Bakanlığı bugünkü adı Kültür ve Turizm Bakanlığı vardır.
Basın ve görsel medya sık, sık Türk Turizminden krizli dönemlerde Türk Turizminin nasıl kurtarılacağından ya da turizmin bacasız sanayi olmasından bahsedilir.
Her 15 Nisan ülkemizde Turizm Haftası olarak kutlanır.
1972 tarihli 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu; birde 1982 tarihli 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu vardır.
PEKİ, NEDİR BU TURİZM…
Sözlüklere, ansiklopedilere bakmaya gerek yok, doktrin tartışmalarına hiç ama hiç gerek yok.
BİRİLERİ ÜLKEMDE BU SORUNUN CEVABI VERMİŞTİR.
TÜRK TURİZMİ; SEYAHAT ACENTALARI VE OTEL (KONAKLAMA TESİSİ) DİR.
İster kuzeye dönün ister batıya hangi yöne bakarsanız bakın, hangi söylemi dinlerseniz dinleyin hangi tv kanalına açarsanız açın, Türk turizmi; seyahat acenteciliği ve otelciliktir.
BİRDE TURİZM BİRLİKLERİ VARDIR; YILLARDIR KURULMAK İSTENEN VE YILLARDIR KURULAMAYAN TURİZM BİRLİKLERİ VE BU KURULUŞU TAMAMLAYACAK YASA TASARILARI:
SÖZ KONUSU TURİZM BİRLİKLERİNİN KURULUŞ ÇALIŞMALARINDAN AÇILIRSA; BİR ANDA TÜRK TURİZMİ ÜÇLÜ BİR OLUŞUMA KAVUŞUR.
OTEL, SEYAHAT ACENTASI VE TURİZM REHBERLERİ…..
Türk turizminin seyahat acenteleri ve otelcilikteki oluşumu 2000’li yıllarda başlamış, günümüzde ise Bakanlık uygulamalarında da hızla gözlemlenmeye başlamıştır.
27.02. 2010 TARİHLİ TURİZM GÜNCELDE SAYIN TURİZM BAKANIMIZ ERTUĞRUL GÜNAY’IN AÇIKLAMALARI:
“Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, öncelikle çatı örgütlenmesinin bakanlık koordinatörlüğünde olacağını anımsattı. Günay yapılacak yeni düzenlemeye ilişkin şu bilgileri verdi:
“TÜRSAB yasasında değişiklik yaparak turizm bileşenlerinden seyahat acentelerini, konaklama sektörü ile işletmecilerini ve rehberleri kısaca tüm sektörü bir çatı altında toplamak istiyoruz. Yeni bir yasa çıkarmak yerine bakanlığımızla doğrudan ilintili 1618 sayılı yasada değişiklikler yaparak, sonuca gitmeyi hedefliyoruz. Yasa taslağımız sektörle birlikte bakanlığımız koordinesinde hazırlandı ve bundan sonra süratle Meclis’e sunulmak üzere çalışma yapılacaktır. “
ÜÇ AYRI YAPI BİRBİRİNE KARIŞMAYACAK
Bu yıl içinde özellikle konaklama sektörü ile rehberler, bekledikleri yasaya kavuşmuş olacaklardır. Bu yasayla birlikte her bileşen, birbirinden bağımsız olarak hareket etmeye devam edecek ancak kuracağımız çatı kuruluşuyla sektörün ana vizyonunu belirlemek ve rakiplerimizle olan rekabette doğru konumlandırarak hedefler koymak, bu üst kuruluşun görevi olacaktır.
Bu üç oluşum, kesinlikle birbirlerinin işine karışmayacaklar. Çatı kuruluşunda bütün bu kurumların temsilcileri ve bakanlık yetkilileri bir arada olacak. Bu kurul, alt birimlerin işlerine karışmayacak ama Türk turizminin vizyonu konusunda bir strateji merkezi olarak çalışacak.”
TURİZM OTEL, SEYAHAT ACENTASI VE ARADA SIRADA DA TURİZM REHBERLERİNDEN OLUŞAN BİR BÜTÜN İSE NE OLUR…
1) DENİZ TURİZMİ BU ÜÇLÜ KURULUŞUN NERESİNDE YER ALACAK, DENİZ TURİZMİ TESİSLERİNİ; ARAÇLARINI VE DENİZ TURİZMİ SEKTÖRÜNÜ BU ÜÇLÜ KURULUŞTA KİMLER VE NASIL TEMSİL EDECEKTİR.
2000’Lİ YILLARIN ÖNCESİNE GİDERSEK; 1994 YILINDA MİLLİ GÜVENLİK KURULUNDA; DENİZ TURİZMİ, YAT VE YAT LİMANLARI KONUSUNDA HAZIRLANAN RAPOR GÖRÜŞÜLMÜŞ, BAŞBAKANLIĞIN İSTEMİ DOĞRULTUSUNDA, TURİZM BAKANLIĞINCA HAZIRLANAN DENİZ TURİZMİ BİRLİK TASARISI, İLGİLİ KOMİSYONLARDA GÖRÜŞÜLEREK KANUN HÜKMÜNDE BİR TASASI İÇERSİNDE YER ALMIŞ VE TBBB. DE GÖRÜŞÜLEREK KABUL EDİLEN KANUN HÜKMÜNDE YASA TASARISI İÇERSİNDE YER ALAN BAZI KANUNLAR NEDENİYLE ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLMİŞTİR..
BU KONUDA Kİ BİLGİ VE BELGELER BAKANLIK ARŞİVLERİNDE MEVCUTTUR.
2) Turizm sektöründe KDV indirimi uygulaması turizm otelcilik olduğu için sadece konaklama tesislerini kapsamış, Yat İşletmelerinin belgelendirilmesinde yatak kapasitesi esası Yat Turizmi Yönetmeliği kesin hükmü olmasına rağmen yat işletmeleri KDV indiriminden yararlandırılmamıştır.
ŞİMDİ GELİN TURİZME YASAL AÇIDAN BAKALIM…
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanununda, konaklama tesisi, otel sözcüleri yoktur. Kanun koyucuya göre turizm sadece otel değildir. Bu nedenle de; Kanun Koyucu Turizm İşletmeleri deyimini kullanarak temel faaliyeti dünya turizm olgusu içinde yer alan tüm turizm işletmelerini kanun kapsamı içerisine almıştır.
PEKİ NEDİR BU TURİZM İŞLETMELERİ;
Bu sorunun doğru ve geçerli cevabını bulmanın doğru yolu yasaya bakmaktır. Turizm Teşvik Yasasının Tanımlar başlıklı 3’ncü maddesinin bazı bentleri
e) Turizm İşletmeleri: Türk veya yabancı uyruklu, gerçek veya tüzel kişilerce birlikte veya ayrı ayrı gerçekleştirilen ve turizm sektöründe faaliyet gösteren ticari işletmeleri,
f) Turizm Yatırım Belgesi: Turizm sektöründe yatırım yapana tespit edilen yatırım dönemi için Bakanlıkça verilen belgeyi,
g) Turizm İşletmesi Belgesi: Turizm sektöründe faaliyet gösteren turizm işletmelerine Bakanlıkça verilen belgeyi,
h) Belgeli Turizm Yatırım veya İşletmeleri: Bakanlıkça belgelendirilmiş yatırım veya işletmeleri,
YASANIN BU AÇIK HÜKMÜNE RAĞMEN VE İSTE BAKANLAR KURULU KARARI
BELGELI KONAKLAMA İŞLETMELERININ IHRACATÇI SAYILMASI IÇIN SAĞLAMALARI GEREKEN DÖVIZ MIKTARINA İLIŞKIN 2009/15299 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI
18/08/2009 tarih ve 27323 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kararın amacı, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 13 üncü maddesi uyarınca ihracatçı sayılacak Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli işletmelerin sağlamaları gereken asgari döviz miktarının belirlenmesidir
Döviz miktarı
MADDE 2 – (1) Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli asli fonksiyonu KONAKLAMA olan işletmelerin ihracatçı sayılabilmeleri için yurt dışından 1.000.000 (birmilyon) Amerikan Doları ve üzeri döviz miktarını sağlamaları gerekir. Bakanlar Kurulunca yeni bir miktar belirlenmedikçe mevcut miktar takip eden yıllar için de geçerlidir.
SORU;
Aynı yasanın aynı maddesinde yer alan bu tesisler yurt dışından 1.000.000 (birmilyon) Amerikan Doları ve üzeri döviz miktarını getirdikleri takdirde ihracaatcı sayılacaklarmıdır.?
i) (Değişik: 28.12.2006-5571/13 md.) DENIZ TURIZMI ARAÇLARI: Gezi, spor, eğlence ve turizm amaçlı olarak, denize elverişlilik belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilere ait özel ve ticarî yatları, kurvaziyer gemileri ve dalabilir deniz araçlarını,
k) (Ek: 28.12.2006-5571/13. md.) DENİZ TURİZMİ TESİSLERİ: Münhasıran deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım ve sosyal hizmetlerden birkaçını veya tamamını sunan turizm tesislerini,
HAYIR; ÇÜNKÜ TÜRKIYE'DE TURIZM; KONAKLAMA TESISLERI VE SEYAHAT ACENTALARIDIR.
PEKİ DENİZ TURİZMİ SEKTÖRÜ?
SÖZ HAMASİ NUTUKLARIMIZA GELDİĞİNDE CENNET ÜLKEMİZİN ÜÇ TARAFI DENİZLE ÇEVRİLİDİR. DÜNYA TURİZM SEKTÖRÜ İÇERSİNDE EN BÜYÜK YÜKSELME TRENDİ KRUVAZİYER TURİZME, DENİZ TURİZMİNE AİTTİR.
1982 yılında yürürlüğe giren 2634 sayılı Turizmi Teşvik Yasası Türk Bayraklı yatlara; yasal bir zemin hazırlamış, ülkemizde özel sektöre de Yat Limanı yapma imkanı ve yabancı bayraklı özel yatlara 5 yıl süre ile Türkiye’de kalmak; Türk karasuları ve limanları arasında, gezi, spor ve eğlence amacıyla Türk Karasuları ve limanları arasında serbestçe seyir olanağı sağlanmıştır.
Bunun dışında bu kanun yabancı bayraklı yatları kiralamak ve yabancı yat işletmelerine; Bakanlıktan belge şartı ile Türkiye’de yat işletmeciliği yapmak ve deniz turizmi turizm sektöründe serbestçe çalışma konularında gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Kanun koyucu ve Turizm Bakanlığı tarafından yasal zeminde ve uluslararası rekabet ortamında TÜRK DENİZ TURİZMİ SEKTÖRÜNÜ yaratılmıştır.
2634 SAYILI TURİZM TEŞVİK YASASINA HÜKÜMLERİNE GÖRE
DENİZ TURİZMİ SEKTÖRÜNÜ OLUŞTURAN ÖĞELER
1) DENİZ TURİZMİ TESİSLERİ
a) YAT LİMANLARI,
b) KRUVAZİYER GEMİ LİMANLARI
c) YAT ÇEKEK YERLERİ
2) DENİZ TURİZMİ ARAÇLARI
a) KRUVAZİYER GEMİ
b) YAT
c) GÜNÜBİRLİK GEZİ TEKNELERİ
d) DALABİLİR DENİZ ARAÇLARI
e) DİĞER DENİZ TURİZMİ ARAÇLARI
f) ÖZEL DENİZ TURİZM ARAÇALARI
Deniz Turizmi Sektörü; yaratılan bu uluslararası rekabet ortamında, yılda 4/4,5 milyar dolarlık bir döviz girdisine ulaşmış, İngiliz Marina Federasyonu tarafından verilen 5 altın çapa ödülleri ile Yat Limanlarımız, daha iyi hizmet için daha iyi yat isteyen Yat İşlemelerimiz, YAT İNŞAATINDA TÜRKİYE’Yİ DÜNYA ÜÇÜNCÜLÜĞÜNE taşımıştır.
Türk Deniz Turizmi Sektörü; Doğu Akdeniz, Ege Yat, Bodrum Ahşap Tekne, Karadeniz Yat Rallileri ve marinalarımızda düzenlenen çeşitli yat yarışları ve etkinlikler ve üretilen hizmetlerle yat bakım onarımında ki başarılarıyla, Avrupa'da 1 numaraya ulaşmıştır.
İstanbul’u HOME PORT ilan eden kruvaziyer şirketler Karadeniz kentlerimize ve Karadeniz ülkelerine yepyeni boyut kazandıracak Karadeniz seferlerini başlatmıştır.
DENİZ TURİZMİNİN TÜRKİYE DE TURİZM SEKTÖRÜ İÇERiSİNDE YERİ NERESİDİR?
Bu sorunun cevabı İstanbul Skal Kulüp tarafından düzenlenen Turizm Ödülleri (SKALİTE 2009) sınıflandırmasında gözlemledik.
CRUİSE, MARİNA VE YAT LİMANI İŞLETMECİLİĞİ TURİZM TAŞIMACIĞI KATEGORİSİ İÇERSİNDE DEĞERLENDİRMEYE ALINDI.
Bak işte Skal Kulüp denizcileri görmüş, bardağın dolu yerine bakmak ve şükretmek gerekmez mi? Elbette ; bu nedenle İstanbul Skal Kulübe, Turizmde Bu Sabah’a teşekkürler..
Hamasi nutuklarımızda, sıkıştığımızda HUKUK DEVLETİ diyoruz. Diyoruz en azından yaptığımız işlerle ilgili yasalara bakıyor muyuz? Yasa koyucunun amacını araştırıyor muyuz?
Gelin Skalite 2009 sınıflandırmasına yasa gözlüğü ile bakalım. TURİZM TAŞIMACILIĞI öncelikle böyle bir taşımacılık türü Turizm mevzuatında yok.
KARA TAŞIMACILIĞI: Ulaştırma Bakanlığı A3-B2- D2 İşletme Belgesine sahip turizm taşımacılığı yapan firmaların kurdukları Turizm Taşımacıları Derneği http://www.ttder.org.tr mevcut. Ancak burada yapılan taşımacık karayolu ile yapılan öğrenci, servis gibi isimler altında yapılan yolcu taşımacılığıdır.
HAVA TAŞIMACILIĞI: 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu Madde 31 - Türkiye Cumhuriyeti ülkesi içinde, iki nokta arasında havayolu ile ticari amaçla yolcu, posta ve yük taşımaları Türk hava araçları ile yapılır.
DENİZ TAŞIMACILIĞI: 618 sayılı Kabotaj Kanunu: Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (kabotaj) ve Limanlarla Karasuları Dâhilinde İcrayı Sanat Ve Ticaret Hakkında Kanun
Madde 1.
Türk sahillerinin bir noktasından diğerine emtia ve yolcu alıp nakletmek ve sahillerde limanlar dahilinde veya beyninde cer ve kılavuzluk ve herhangi mahiyette olursa olsun bilcümle liman hidematını ifa etmek yalnız Türkiye sancağını hamil sefain (gemi) ve merakibe münhasırdır.
Ecnebi sefaini ancak memaliki ecnebiyeden almış oldukları yolcu ve hamuleyi Türk liman ve limanlarına ihrac ederler ve Türk liman ve limanlarından ecnebi liman ve limanlarına gidecek yolcu ve hamuleyi de alırlar.
4458 sayılı GÜMRÜK KANUNU
Madde 218 – 1. Türkiye ile diğer ülkeler arasında demiryolu dahil kara, deniz ve hava yoluyla yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan istasyon, deniz ve hava limanlarını işleten kuruluşlar ile posta idareleri, bu Kanun hükümlerine göre gerekli gümrük gözetim ve denetim işlemlerinin yapılmasını sağlamak üzere; yolcu salonları, geçici depolama yerleri, antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinin çalışmalarına elverişli ve yeterli bürolar ve gözetleme kuleleri tesis etmek; buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik ihtiyaçlarını karşılamak; demirbaş eşya ile telefon ve diğer teknik donanımlarını bedelsiz olarak sağlamak; limanlarda ve gümrük kapılarında gümrük gözetimine tabi eşya ve kişiler ile diğerlerinin birbirine karışmasını önlemeye yönelik her türlü fiziki yapıların sağlanması konusunda Gümrük Müsteşarlığının isteklerini yerine getirmek zorundadırlar.
KABOTAJ HAKKI: Yasalara baktığımızda açık ve kesin bir biçimde Türkiye Cumhuriyetinin Kara, Deniz ve Hava hudutları içersinde yük ve yolcu taşımacılığı Türk Bayraklı ve plakalı Kara, Deniz ve Hava taşıtlarına aittir ..
KONUMUZ DENİZ TURİZMİ:
DENİZ TURİZMİNİ TURİZM TAŞIMACILIĞI OLARAK KABUL EDERSEK NE OLUR.
1) Ülkemizin Kabotaj hakkı ve Kabotaj kanunu hükümleri gereğince yat ve yat limanlarını TURİZM TAŞIMACILIĞI olarak değerlendirir ve böyle bir kategori içersine yerleştirirsek ne olur. Öncelikle 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu hükümlerine aykırı davranmış oluruz.
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu
Tanımlar:
Madde 3 – Bu Kanunda yer alan;
i) (Değişik: 28/12/2006-5571/13 md.) DENİZ TURİZMİ ARAÇLARI: Gezi, spor, eğlence ve turizm amaçlı olarak, denize elverişlilik belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilere ait özel ve ticarî yatları, kruvaziyer gemileri ve dalabilir deniz araçlarını,
1) YAT: KAMARASI, tuvaleti, lavabosu, mutfağı olan, ticarî olarak veya ticarî olmadan gezi ve spor amacıyla kullanılan, yük, yolcu ve balıkçı gemisi niteliğinde olmayan, taşıdığı yolcu sayısı onikiyi geçmeyen veya kabotaj seferinde yüz mille sınırlı, en yakın karadan yirmi milden fazla uzaklaşmamak şartıyla taşıdığı yolcu sayısı otuzaltıyı geçmeyen ve tonilato belgesinde yat olduğu belirtilen gemiyi,
2) KRUVAZİYER GEMİ: Gezi, eğlence ve spor amacı ile önceden belirlenmiş program ve rotada seyreden, deniz turizmi ticaretinde kullanılmaya uygun, içerisinde lüks kamaralar, yüzme havuzları bulunan, kıtalararası seyahate elverişli, yüksek yolcu kapasitesine sahip ve denize elverişli olan gemiyi,
k) (Ek: 28/12/2006-5571/13. md.) DENİZ TURİZMİ TESİSLERİ: Münhasıran deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım ve sosyal hizmetlerden birkaçını veya tamamını sunan turizm tesislerini,
Deniz turizmi araçlarının Türkiye'de kalış süresi ve kabotaj hakları:
Madde 29 –(Değişik: 28/12/2006-5571/18 md.)
Yabancı bayraklı deniz turizmi araçları, gezi, bakım, onarım, kızaklama veya kışlamak amacıyla Türkiye’de beş yıla kadar kalabilirler. Bu süre yönetmelikte belirtilen esaslara göre Bakanlıkça beş yıl daha uzatılabilir.
Türk ve yabancı bayraklı yatlar, gezi, spor ve eğlence amacıyla kullanılmak üzere Türk ve yabancı uyruklu kişilere kiraya verilebilir. Bu şekilde kiralanan yatların kiracıları tarafından ticarî amaçla kullanımı yasaktır.
Türk ve yabancı bayraklı deniz turizmi araçlarının gezi, spor ve eğlence amacıyla kullanılması yolcu taşımacılığı sayılmaz.
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu deniz turizmi araçlarının Gezi, eğlence ve spor amacı ile kullanılmasını sınırlayarak, yük ve yolcu taşımacılığı açık ve kesin bir biçimde hükmederek KABOTAJ KANUNU’NA BİR İSTİSNA GETİRMİŞTİR.
2 ) 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu hükümlerini dikkate almadan Yat Limanlarımızı Turizm Taşımacılığı statüsü kapsamına alırsak; Gümrük Kanununun 218’nci maddesine göre, Yat limanlarımızı Gümrüklü Saha haline getirir, etrafını 2,40 M. Yüksekliğinde tel örgü veya duvar ile yat limanına çevirir, giriş ve çıkışları Mülki amirlikten alınacak Giriş kartları ile Gümrük Muhafaza Müdürlüğü denetiminde yapabiliriz.
Sonuç olarak, Yat Limanı Yatırım ve işletmeciliğinde Dünya’da olmayan bir model yaratırız. Tabii böyle bir uygulama hiç şüphesiz Rakiplerimizi çok mutlu edecektir.
Ülkemizde turizmi otel ve seyahat acenteliği olarak kabul etmek, turizm sektörü içinde ciddi bir haksız rekabet yaratmaktadır.
Saygılarımla..
Av. Artun ÇAĞLAYAN
Deniz Turizmi Birliği Genel Sekreteri
Bu Makale 17.03.2010 - 22:01:43 tarihinde eklendi.
Kullanıcı Yorumları
-
Deniz Turizmi Hukukumuzun gelişmesinde sabrı ve bilgisiyle çok değerli katkılarda bulunan emektar hukukçumuz Av Artun Çağlayan beyefeniyi, Çimariva mevkilerinde selamlıyorum: Sağol Sağol Sağol
