İstanbul Turizm Fuarı bünyesinde düzenlenen ‘2023 değerlendirmesi ve 2024 beklentileri’ paneline katılan Türkiye’nin önde gelen seyahat acenteleri hem 2023 sezonunu değerlendirdi hem de 2024’e ilişkin beklentilerini paylaşıp uyarılarda bulundu.
Turizm Güncel
İstanbul Turizm Fuarı (İTF) kapsamında jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar moderatörlüğünde düzenlenen‘2023 değerlendirmesi ve 2024 beklentileri’ panelinde TatilBudur Genel Müdürü Yardımcısı Mustafa Kemal Çubuk, Tatil.Com Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Becer, Tatil Sepeti Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Karayal, Coral Travel Genel Müdürü Mehmet Kamçı ve Setur Genel Müdür Yardımcısı Koray Küçükyılmaz iç turizmdeki gelişmeleri ve 2024’ü masaya yatırdı. 
2023’ün güzel bir yıl olduğunu belirten Tatil.Com Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Becer, "Geçen sene kasım ayı rekabetin yoğun, dış pazar payının yüksek olduğu bir dönemdi. Avrupa iyi gittiği için otelciler fiyatları yüksekten açtılar. Depremle pazarda bir durgunluk yaşandı. Avrupa ve Rusya beklendiği gibi gitmedi. Fiyatlar euro bazında da yükselince Türkiye fiyat avantajını kaybetmeye başladı. Özellikle lüks oteller misafir kaybetti. Bizdeki lüks otellerde kalanlar aslında zenginler değil orta sınıftı. Bu kategoriyi kaybettik ve bu sene bu ayyuka çıktı.” diye konuştu.
İç pazarda ciddi bir dönüş olduğunu ve hareketli bir sezon yaşandığını anlatan Ramazan Becer “Alınması gereken en önemli ders, iç pazarın ne kadar etkili olduğu. Turizmin sağlıklı yürümesi için iç pazarın belli seviyenin altına düşmemesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Daha önce komilikle girdiği otelcilik sektöründe değişik tecrübeler kazandığını ve sonrasında girdiği reklamcılık alanında turizm sektörüyle yakın çalışmaya başladığını kaydeden Becer, “Bir müşteri reklam yapmak için bizi çağırdığında işlerin düzenli yapılmadığını gördük. Ödeme sistemi bağlama, bir yere bit şeyler ekleme derken bir süre sonra çağrı merkezimizi kurarak işin içine iyice girdik. Sonrasında Hollymax’i kurduk. Şunu gördük ki, yeni bir markayı son kullanıcıya kabullendirmek sektöre kabullendirmekten daha kolay. Tatil.com ile görüşmelere başladığımızda gördük ki çok da giderilemeyecek problemleri olan bir şirket değil. 20 yıllık bir online markanın bu noktada olması üzücüydü. Yaklaşık bir senedir Tatil.Com’un sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. Misafirlerin ve otellerin alacaklarını çözdük. Bu sene pürü pak olarak markayı ayağa kaldırdık. Tatil.Com’un iç pazarda agresif bir rekabet konumunda olmasını istemiyorum. Dünya ölçeğinde de tedarikçilerle anlaşmalarımızı yapıp sistemimizi ayağa kaldırmaya başladık. Pazarda gördüğüm boşluklar var. onların üzerine gitmek istiyorum.” şeklinde konuştu.
Tatil Sepeti Yönetim Kurulu Balkanı Kaan Karayal ise 2023’ün pandemiden sonra yaraların en fazla sarılacağını yıl olarak başladığını anlattı. Herkes aynı beklentide olduğu için otel fiyatlarının yüksekten açıldığını kaydeden Karayal “Erken rezervasyon fiyatları yükselti. Burada belki euro beklentileri göz önünde bulunduruldu. Ama euronun o seviyeye gelmesi Haziran ayını buldu. Ama bu 7-8 aylık dönemde fiyattaki artışlar euronun üzerinde oldu. Yüksek fiyatın etkilerine rağmen, pandemiden çıkan ve rahat rahat gezebiliriz algısı ciddi bir talebi yakalamamızı sağladı. 2019’daki rakamların yakalanabilmesi bile ciddi bir başarıdır bu fiyatlara rağmen.” dedi.
Ağustos ayına gelindiğinde iyi misafir sayılarına ve cirolara ulaştıklarını kaydeden Karayal, devamında şu noktaların altını çizdi:
“Yurt dışına kayan çok ciddi misafir sayısı oldu. Özelikle haziran ayına kadar çok ciddi yurt dışı talebi aldık. Genel olarak iç pazar açısından güzel ve olumlu bir seneydi.
Şimdiye kadar müşteri memnuniyetini birinci sıraya koyduk. Bundan sonra da misafir memnuniyetinden ödün veremden devam edeceğiz. Fiyatların çok artmasıyla birlikte, alışık olmadığı, bir alt segmente giden misafirden ciddi şikayetler aldık.
Biz 2024 planlamasını yaparken müşterinin fiyat hassasiyetini de göz önünde bulunduracağız ama hizmette sıkıntı yaşanmamasına önem vereceğiz. Çizgiyi bozmadan. Benim otellerden beklentim satış geldikçe kademeli olarak fiyat artırmaları. Fiyat satış dinamiğine göre belirleyen otellerin yüzü gülüyordu. Bazı şeyleri ezbere yapan oteller sene sonunda mutsuzlardı. Sonuçta otel odası telafi edilebilen bir şey değil. Dolayısıyla bunlara dikkat etmek, verileri iyi incelemek gerekiyor.
Coral Travel Genel Müdürü Mehmet Kamçı ise çok farklı pazarlarda faaliyet gösteren bir grubun parçası olduklarını ve bu nedenle dış pazarlardaki dinamikleri ve gelişmeleri iyi ölçtüklerini belirtti. Bu nedenle dış pazardaki duruma bakarak iç pazara dair öngörü oluşturduklarını ifade eden Kamçı “Beklentilerimizin ötesinde çok güzel rezervasyonlar aldık. Şubat ayında bizi üzen bir deprem yaşandı. Bu deprem tüketicinin satın alma sürecini ötelemesine neden oldu. Ama iptal yaşanmadı. Seçimlerin sonuçlanması ve okulların da kapanmasıyla o süreci yeniden hızlı bir şekilde toparladık.” ifadelerini kullandı.
Ancak hem kurum baskılanması hem de enflasyonun etkisiyle misafirlerin yurt dışı turlarına ve gemi turlarına yoğun ilgi gösterdiğini anlatan Kamçı “O dönemde çok dikkat çeken fiyatlar ortaya çıkmaya başlamıştı. Biz bunları otelcilerle paylaştık ancak Avrupa’dan beklentileri yüksek olduğu için bu konuyu anlatamadık. Önümüzdeki yıl da yurt dışı turlarının tekrar bu seneki talepler çerçevesinde ilerleyeceğini öngörüyoruz. Yurt içinde ise enflasyon nedeniyle ciddi bir fiyat baskısı yaşadık. Misafirin bunu özümsemesi biraz zaman aldı. Ama bu süreç de hızlı olduğu için 2018 ve 19 rakamlarına ulaşabildik. 2023 yılını başarılı bir şekilde kapatarak 2024’e güzel bir başlangıç yapmak istiyoruz.” açıklamasını yaptı.
Maliyet artışının sadece oteller değil acenteleri de etkilediğini anlatan Kamçı, değerlendirmelerine şu sözlerle devam etti:
Teknoloji, pazarlama ve personel maliyetlerindeki artış bizlerin karlılığı yükseltmesine izin vermedi. Ama seneyi daha az karlarla kapatıyoruz.
Coral Travel Group olarak Romanya ve Çekya pazarlarında girmeye başladık. Daha önce Baltık ülkelerinde önemli bir gelişme kaydettik. Polonya pazarı büyüdü. Rusya pazarı stabil olarak devam ediyor. Biz açıkçası önümüzdeki sene Avrupa pazarının Türkiye’ye olan ilgisinin bu seneden daha iyi olmasını bekliyoruz. Bunun işaretlerini Almanya’dan ve Polonya’dan gelen rezervasyonlarda da görüyoruz. Önümüzdeki dönem fuarlara gidip geri bildirimleri daha net alacağız. İç pazar mutlaka otellerde olacak ama iç pazara erken rezervasyonu doğru anlatmak gerekiyor. Otelcilerin belli kolaylıları iç pazara yansıtmalarını bekliyoruz. Finansal zorlukları otelcilerle paylaşırsak bunu misafirlerimize yansıtırız. İç pazardaki potansiyelin her sene arttığını göz önüne alırsak, buradaki desteğin azalmadan devam etmesi gerekiyor. Bankaların da turizme desteğinin devam etmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.”
TatilBudur Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kemal Çubuk iç pazarın 2023 yılında anlamlı bir büyüme kaydettiğini söyledi. Aslında iç pazarda hiçbir zaman büyüme sorunu olmadığına işaret eden Çubuk “Artan genç nüfus, tatilin ihtiyaç haline dönüşmesi ve tatil alışkanlığının kazanılmasıyla iç pazar bundan sonra da büyümeye devam edecek.” dedi.
2023’te mayıs ayının kötü geçtiğini kaydeden Çubuk, bu ayda iki seçim yapıldığı için insanların tatil planlamadığını anlattı. Çubuk “Temmuz sonuna kadar dış pazarların da performansı zayıftı. Ama iç pazar haziran ve temmuzda kendine ayrılan kapasiteleri zorladı. Ekim ayında bile yüksek bir talep var. Ekim ayında misafirler daha iyi hizmeti daha uygun fiyata alabiliyorlar. Çünkü otelciler maliyetleri haklı olarak yüksek sezona yedirdiler ve arka sezonda fiyatları indirdiler. Havalar iyi gidiyor, otellerde yoğunluk az ve bu nedenle hizmet daha iyi.” ifadelerini kullandı.
Çubuk, konuşmasının devamında şu noktalara dikkat çekti:
Oteller genellikle fiyatlarını temmuz ayına ve o aydaki kura göre belirliyorlar. Ama pratikte iş böyle yürümüyor. İç pazarın fiyatını tüketicinin ödediği döneme göre makul bir şekilde belirlemeyen oteller son dakika iç pazarda doluluk almaya çalışıyor. Doğru iç pazar bir anda otelinizi doldurur ama bu kimseyi tatmin eden bir doluluk olmaz. Bu sene fiyatlar yapılırken, tüketicinin ödediği döneme göre fiyatlama yapılırsa herkes planlamasını çok daha sağlıklı yapacak. Temennim 2024 yılında bunun biraz daha dikkate alınması. Çünkü 2024 yılına da bazı risklerle gireceğiz.
2024 kontratları başladı. Enflasyon kaynaklı olarak çok ciddi bir fiyat artışı oldu. 2023’e göre oda fiyatında yüzde 100 oranında artışı var. Bu sezon belli fiyatın üstündeki tesisler talep sıkıntısı yaşadılar ve sonrasında fiyatları aşağıya çektiler. Bizim verilerimizde ortalama gecelemede bir düşüş yok. Ortalama geceleme Antalya’da aynı, Ege’de çok az bir düşüş var.
2023’e girerken en büyük risk enflasyondu. Fiyat artışı yanımızda taşıdığımız risk faktörü. İkinci risk faktörü sıkılaşma politikası ve bunun tüketicinin kredi maliyetine yansıması. Ben kredi kartında anlamlı bir sıkılaştırma olacağını düşünmüyorum. Direkt kısıtlama olmayacak ama kısıtlama sayılabilecek bir fiyat-maliyet artışlı olacak. Artık vade farksız taksit sunma dönemi bitecek. Bir şekilde bu maliyetlerin içine girmiş olacak.
Bunun olumlu tarafı ise erken rezervasyon daha değerli hale gelecek. Seyahat planınızı yapmadığınız her gün size maliyet olarak geri dönecek. Erken rezervasyon çok değerli. Bu sezonda risk faktörlerinden biri de pazarlama maliyetlerindeki artış.”
Panelin bir diğer katılımcısı Setur Genel Müdür Yardımcısı Koray Küçükyılmaz 2023 yılında meydana gelen yapısal değişikliklerin 2024 sezonuna etki edeceğini söyledi. Küçükyılmaz “2023 fiyatları 2022’ye göre yapıldı. 2024 fiyatları da bu yıla göre yapılacak. 2022 yılı pandemiden çıkıldığı yıldı ve herkesin cebinde para vardı. Ne olursa olsun tatile gitme isteği vardı. Diğer ülkeler kapalı olduğu için Rusların gelebileceği tek ülke de Türkiye idi. Bu atmosferde oluşan fiyatlar. Fiyatlar bu atmosferde oluştu ve bunun bir kısmı da maliyetlerden kaynaklı artışlardı” dedi.
Şu aşamada enflasyonist bir ülkede yaşadığımızı ifade eden Küçükyılmaz, şunları söyledi:
İç pazar konaklama fiyatları yüzde 100 arttı ama halkın gelirlerinde böyle bir artış yok. Bunun yapılsal değişikliklere neden olacağını ve 2024’e de etki edeceğini düşünüyorum.
Yapılan uluslararası araştırmaya göre son 12 ayda enflasyon sadece bizim değil bütün dünyanın problemi haline geldi. Son iki ayda en çok hangi gideri kestiniz sorusuna katılımcıların yüzde 30’u seyahat yanıtı vermiş. Aslında gidişat, bütçelerine uygun tatil bulamayan misafirlerin alternatif çözümlere yöneleceği yönünde. Bu nedenle 2024 yılında bu seneden ders çıkararak daha doğru fiyatlarla sezona gireriz diye umut ediyorum.
Karşımızda ne verirsek alacak bir müşteri kitlesi yok. İnsanlar bütçesine göre karar veriyor. Makroekonomik dengeler ekonomik sıkılaşmayı getiriyor. Bunun temelinde de harcamaların azaltılması var. Önümüzdeki günlerde taksitli satışlar başka sektörlerde de sınırlanacak. Bunun önümüzdeki döneme etkilerini telafi edebilmek için çeşitli yöntemler geliştirmeye çalışıyoruz. Belki Hurghada’ya Şarm El Şeyh’e tıpkı Belek’e götürür gibi yolcu götürmeye başlayacağız. İnsanlar artan fiyatlarla satın alamayacakları tatillerin peşinden koşmak yerine, ödeyebileceği, ailecek tatil yapabileceği tesislerde konaklamayı tercih edecekler diye düşünüyorum. Taksit sayılarına yurt içinde de sınır gelirse o daha da olumsuz etkileyecek. Bizler de misafirlerimize daha kısa vadeli ödeme süreci getireceğiz. Yeni destinasyonlar bulmaya ihtiyacımız var.”
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
