Mehmet Mülayim

Zehir zemberek Kıbrıs turizmi - 1

Çalışmak için Kıbrıs’a gitme kararımı açıkladığımda tüm aklı başında meslektaşlarım bana normal bir şey yapmadığım hissini verecek tepkilerde bulundular. Bir iki dostum dışında kimse kelimelere dökmedi ama yüz ifadeleri, gözleri çok şey söylüyordu… Sanki gözlerinde acıma gibi bir şeyler vardı.
 
Kıbrıs’ta yaşadığım deneyimleri ve keseciğime attığım bilgileri sizlerle 4 bölümlük bir yazı dizisi halinde paylaşacağım. Kıbrıs’ta otelcilik, yatırım, turizm, hatta iş yapmak isteyen herkesin kulağına birer pırlanta küpe benden. Arzu eden kullansın. Bu bölümlerde; Kıbrıs’ta turizme acı bakış açısı, Kıbrıs’ta otel yöneticisi olmak, Kıbrıs’ta personel ve Kıbrıs’a yatırımcıların bakışı konularını bulacaksınız. Her başlığın altında acı, tatlı zorlu bir deneyim yatıyor. Tüm bunları gündeme getirmemdeki ana hedefim ise benim yanlış olduğuna inandıklarımın düzelmesine az da olsa katkı koyacak bir farkındalık oluşturmak.

KIBRIS'TA TURİZME ACI BAKIŞ AÇISI

Kıbrıs’ta hükümet yetkililerine sorarsanız ana hedefleri turizmi kalkındırmak ve KKTC vatandaşlarına bu sektörde iş imkânları açmak. Bu hedefle tahsis araziler dağıtılmış, kurslar açılmış. Ancak ne tahsisi alanlar bu tahsislerin verildiği yerlere otel yapmak niyetinde, ne de kurslara gidenler turizmin katı şartları altında bu mesleği yapmak niyetinde.

Bafra Turizm bölgesi olarak adlandırılan cennetten köşe bir bölgede tahsisler dağıtılmış. Bu bölgede 12-13 tane 500-600 odalık 5 yıldızlı tesis açılması hedefmiş, hedefmiş diyorum çünkü onca yıla rağmen yalnızca 2 tanesi kapısını turizme açmış. Oysa ki o tesisler açılsa Kıbrıs Akdeniz çanağında önemli bir destinasyon olur. Açılanlardan birisi Kaya Artemis, ki bölgede büyük cesaretle kapılarını ilk açan olmuş, diğeri ise Nuh’un Gemisi Otel. Acı olan her 2 tesiste iç pazar ve kongre turizmi konusunda Türkiye ile rekabet ederken, otelleri asıl ayakta tutan hep Casino gelirleri olmuş.

Diğer tahsislerin tümü ise ya devredilmeyi bekliyor, ya da çivi çakmamak niyetindeki şirketlerin ellerinde atıl olarak bekliyor. Limak ağır, ağır inşaatını sürdürmekte ancak kimse net olarak ne zaman açılacağını söyleyemiyor.

Kıbrıs’a ilk gittiğim günlerde tanıştığım sevgili acenteci arkadaşım Tolga Civelek bana ’Arkadaş Kıbrıs’ta turizm Türkiye’dekine benzemez. Sakın kendini Türkiye’de zannetme’ dedi. Evet, haklıydı. Türkiye’deki, Kıbrıs’a göre çok profesyonel olan yapıya ulaşılmaması için sanki herkes ayak diriyor, çomak sokuyor, elinden geleni yapıyor. Kıbrıs turizmini elinde tutan acente sayısı 2 elin parmaklarının sayısına ulaşmıyor. Bu acentelerin de ana ciroları yapanları hep Türkiye’den giderek KKTC’ye yerleşmiş meslektaşlarımız, yanlarında da pek Kıbrıslı çalıştırmıyorlar. Yani Kıbrıs’a balığı veriyorlar ama tutmayı öğretmeye de pek niyetli değiller. Mesleki bilgilerini Kıbrıslıları yanında çalıştırarak aktarmaya çalışanlar da yok değil ama az.  

Türkiye’den bir şirket yapacağı toplantı grubu için Türk acentelerden teklif istiyor. O acentelerin tümü Kıbrıs’ta onlara hizmet verebilecek 2 acentede toplanıyor. İşte ondan sonrası tam bir komedi. Kıbrıs’ta ki acente işi Türkiye’deki hangi acentenin almasını istiyorsa ona daha özel yer hizmeti fiyatları veriyor ve işi hangi otele göndermek isterse ona gönderiyor. Türkiye’deki şirket de sanıyor ki birçok seçenek arasından istediğini seçti… Yooo, henüz o yapı yok. İşin en hassas durumu ise tümü değilse de çoğu böyle davranan 2-3 acentenin elinde oyuncak olan oteller. Suçlu acenteler mi? Kesinlikle değil. Otellerini yeterince işinin ehli olmayanlara emanet eden, işi profesyonellerden daha iyi bildiğini zanneden deneyimsiz üst düzey yöneticiler ve otel sahipleri. Devlet de buna bir şey yapamıyor, yapamıyor. Devletin turizm konusunda deneyimli bürokrat sayısı son derece yetersiz.

Gelelim iç pazara. 2012 sezon girişinde tüm Akdeniz otelleri erken rezervasyon ile önlerini görebilecekleri rezervasyonları doldururken Kıbrıs’ta çıt çıkmıyor. Sordum, soruşturdum. Bana ‘Kıbrıs’ta erken rezervasyon kesinlikle yapılamaz. Kıbrıs’taki oteller beceremiyor’ dediler. Ben yine de kolları sıvadım ve aynen Antalya’da yapılan şartlar ve agresiflik ile erken rezervasyon kampanyasını kişisel ilişkilerimi kullanarak ve 2 dostumda güçlü destek alarak başlattım. O güne kadar etkili yapılamamış olan Erken Rezervasyon başarıda zirve yaptı. İlk erken rezervasyon sezonunda çalıştığım tesis Belek’teki önde gelen oteller kadar Erken Rezervasyon aldı. Şimdi iç pazar tur operatörleri de işin zevkini aldı. 2013 sezonunda herkes daha organize şekilde bu kampanyalara girdi; oteller ve Kıbrıs’taki yerel acenteler de işin zevkini almaya başladı. 2013’de Kıbrıs sezon başlamadan önünü görme şansını yakaladı. Bu niye yıllardır yapılmamıştı? Önüne kim ve kimler, ne amaçla set çekmişti dedikodular muhtelif ancak gerçeği anlamak mümkün değil. 

Yurt dışı pazarı konusu yine içler acısı bir konu. Devlet önemli teşvikler vererek yurt dışından misafir gelmesini sağlamayı hedefliyor. Bu teşviklerin büyük kısımda aslında T.C. kasasından çıkıyor. 2013 ITB fuarında Kıbrıs’ın önde gelen incoming acentesi ile masaya oturduk. Kendilerine Erken Rezervasyon, gün aksiyonu vs. gibi konulardan bahsettim. Haberi yoktu. Neredeyse hiç duymamıştı diyebilirim. Çok şaşırdım. Yurt dışında çalıştıkları gecekondu gibi tur operatörlerinin gönderdiği 4. sınıf müşteri kitlesini KKTC ye sokup, yüklü teşvik paylarını almaktan başka bir hedefi olmayan bu şirketler ile Kıbrıs’ın turizmi nasıl dünyaya açılacak ciddi bir sorun. Yurt dışında nasıl tanıtım yapılacağı konusunda ise bilgi sahibi olmayan devlet bürokratları yurt dışı fuarlarda öyle stantlar açıyorlar ki, bu konuda hiçbir beklentisi olmayan 3. dünya ülkelerinin stantları dahi bu kadar kötü durumda değil. İşin asıl üzücü kısmı ise bu yaptıklarının da çok iyi olduğuna inanmaları. Aslında sadece Güney Kıbrıs’ın standına gidip baksalar ne kadar kötü durumda olduklarını fark ederler. 

Ve casino pazarı… Bir avuç Casino misafirleri konusunda uzmanlaşmış, Türkiye’den kumarcıları adaya taşıyan Cankıt tabir edilen aracılar şu an için adanın Kumarhane turizmini ayakta tutanlar. Bu kumarcıların adaya gelmesi için sanatçılara ödenen servetler eğer ki otellerin, bölgelerin tanıtımına harcansa ada turizmi şu anki durumunda kesinlikle olmazdı.

Anlayacağınız çocuk baştan hasta doğmuş. KKTC resmi makamları itiraf edemese de bu zamana kadar Kıbrıs turizmini kumar ve fuhuş (gece kulüpleri) ayakta tutmuş. Sorunlu ülke ekonomisi de kumarhanelerden aldığı yüksek vergiler nedeni ile bu turizm tipine göz yummak zorunda ve maalesef de bu bir süre daha böyle gidecek. Kıbrıs’ın Türk turizmcilerden ciddi profesyonel danışmanlık alması ve öğütleri sıkı sıkıya uygulaması tek çıkış yolu. Aksi halde maalesef uzun bir süre Cennet’ten bir köşe olan çok sevdiğim Kıbrıs, turizmde hayal edilen kalkınma noktasına asla gelemeyecek.
Haftaya ‘Zehir Zemberek, Kıbrıs Turizmi 2’ de Kıbrıs’ta otel yöneticisi olmak ne demek onu anlatacağım.
Kalın sağlıcakla. 
 

Bu Makale 22.04.2013 - 10:16:17 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
  • Nadya Ünlüsoy Solagan 22.04.2013 - 12:19

    Mehmet Bey, Kral Çıplak diyebilmek zordur Türkiyede. Elinize Sağlik..Sorunları dile getirirken Çözümlerini aramak, veya ortaya koymak bugün çok az insanın yapabilediği bir şey kaleminize sağlık yazınızın devamını merakla bekliyorum.

  • İsmail Koyun 19.04.2013 - 08:48

    Mehmet beyin tespitlerine katılmamak mümkün değil. Türkiyenin dış pazar turizmini birebir yaşamak isteyen Kıbrıs otellerinin kişisel çabalarına rağmen, adaya uçup tekerlek indirebilecek kadar cesaretli olmayı planlayan ülkeler, daha ilk uçuşlarının ardından Güney Kıbrısın Avrupa üzerinden gösterdiği sopa sebebiyle proje aşamasında iken rafa kalkıyor. Adaya Turist adı altında giren ve Devlet İstatistiklerinde yer bulan kişiler ya yıllar evvel London yolunu kaçış yolu olarak bulmuş Kıbrıslı, ya da Kuzey Kıbrısın malum nimetlerini cazip bulan Türkiyeli turistler.

  • Şehnaz Çehreli Shefik. 17.04.2013 - 04:52

    Sevgili Mehmet Bey, ellerinize sağlık. Ben daha da ekleyebilirim ama burası yeri mi bilmiyorum. Beni tanıyorsanız, Türkiyeye giren otel zincirlerini getiren ve birçok önemli beş yıldız uluslararası otel projesinin açılışına imza atmış bir kişi olduğumu bilirsiniz. Örneğin Hyatt Regency Istanbul , InterContınental Istanbul ve Antalya, Plaza Hotel Istanbul, Emekli Sandığı Otelleri Özelleştirme Projesi Baş Danışman Firması ( Maçka, Büyük Tarabya, Swissotel Büyük Efes İzmir, Radısson Sas Ankara, Büyük Ankara Oteli, Çelik Palas Bursa), Marriott Istanbul ve daha birçok yurtdışı yurt içi proje. Bundan takriben 1013 yıl önce KKTC Bakanlığı yeni bir Turizm Kalkınma Planı hazırlamak istediğinde biz resmi danışmanlık firması olarak Boğaziçi Üniversitesindeki hocalarımızla birlikte detaylı bir çalışma yapmıştık. Ama ben e o çalışmaların hiç biri uygulamaya dahi konulmadı. Zira ben eşimden dolayı son 8 yıldır Kıbrısta yaşıyorum ve herşeyin yakından takip ediyorum. Bundan sekiz yıl önce Marriott ve Radisson SAS gruplarının yatırım başkanlarını keni imkanlarıyla adaya davet edip ağırladım. Çok önemli iki yatırıma kenilerini ikna ettim. Ve devletten de göya her türlü garantiyi aldık. Ama sonucu herhalde tahmin edebiliyorsunuz. İnanın insanların yüzüne bakamadım. Ve bunca yıldır da halihazırda devam eden uluslararası temaslarımızın hiçbirini maalesef buraya yönleniremiyorum. Ayrıca adaya hiç bir faydamız da dokunmamıyor. Zira buna izin vermiyorlar. Maalesef bir sürü vizyonunuz ve eksik bilgili kişilerin kontrolü ve tekelinde herşey. Uzun bir müddet de burası bir yere gelemez. Ben Monaco Hükümetinin ve Dubainin, Avrupa Alplerinin yıllarca Tanıtım Danışmanlığını yapmış bir firmanın sahibi olarak, keni Kıbrısımıza, bu cennet köşesi adaya hiç bir fayda sağlayamadım. Ona yanarım. Sevgi ve saygılarımla.

  • Bünyamin Girenes 17.04.2013 - 01:58

    Acenta sahipleri Türkiyeden,otel sahipleri ve yöneticileri nereden(çoğunluk):))Bu işte bir terslik yok mu?

  • Faik BALKIN 17.04.2013 - 01:07

    Gerçekleri anlattığın için teşekkürler kardeşim. 070ormanın önünü değil arkasını da görmek ve göstermek zamanı.Devamını merakla beklşyorum.İşlerinde kolaylıklar dilerim.

  • Nazmi Buldanlıoğlu Lefke Avrupa Üniversitesi Turizm ve Otel İşletmecil 17.04.2013 - 11:24

    Değerli ve deneyimli Otel Yöneticisi Mehmet Beyin zehir zemberek kaleme aldığı 4 bölümlük yazısının ilk bölümüyle ilgili olarak, 1975 1999 yılları arasında Profesyonel Turizm yaşamım sırasında birçok sefer iş amaçlı geldiğim sonrasında 2000 yılından bu yana DAU ve LAU Turizm ve Otelcilik Yüksek okullarında uzman öğretim görevlisi olarak 13 yıldır vermekte olduğum Akademisyenlik dönemim vede 67 yıl önce kktc turizm bakanlığındaki danışmanlığım ve uygulamaya konulan bazı projelerde yer alan bir profesyonel ve eğitimci kimlğimle maalesef ve de üzülerek Mehmet Beyin ortaya koyduğu acı gerçeklere katılmamam mümkün değil. Dilerim Mehmet Beyin 4 bölümden oluşan yazıları tamamlandıktan sonra KKTCde verilecek bir Turizm Alarmı ile konuyla ilgili kktcde en az 10 yıl turizmle iştigal eden Turizm Sektörünün her dalındaki kamu ve resmi kurum ve kuruluşlarının vede turizmdeki Sivil Toplum Örgütlerinin Devlet ve Hükümet nezdindeki turizm ile yakından ilgili diğer çeşitli bakanların ve bürokratlarının katılımlarıyla ivedilikle Mayıs veya Haziran ayında örneğin KKTC TURİZMinde DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMA konusunda bir hafta sonu Cumartesi Pazar sürecek bir Sempozyum düzenlenerek bugüne kadar bilerek veya bilmeyerek yapılan tüm yanlış uygulamaların,hatalı planlamaların ve acilen uygulamaya konması gereken Ulusal bir Turizm Mevzuatının tüm tarafların açık,şeffaf, samimi ve uygulanabilir görüş ve önerileriyle bir hamle yapılması gerekliliğne inanıyorum. Ciddi planlamalar yapılıp ve ivedi tedbirler yapılmaz ise KKTC turizminin 2014 2020 yılları arasında çok sıkıntılı bir dönem beklemektedir. Saygılarımla..

  • ali murat apaydin 16.04.2013 - 10:06

    Sevgili Mehmet, turizmde yillari doldurduk ve seni hep takdir ile takip ettim. Kibris deneyiminin sonuclarini yazmaya baslamissin. Buna cok memnun oldum, oncelikle farkli bir konuda tartisma ortami acmis olman dogru bir baslangic. Maalesef bizler (turkiyeliler) hep bas sallamaya alistigimiz icin ilk reaksiyonlarimiz sert olur. Ama sanirim kral ciplak demege alismak lazim. Dogrular veya gorulenler yazildikca, konusuldukca, tartisildikca dogru noktalara gelinecek. Eline saglik, cumle aralari okunursa ne kadar yumusak ve yapici yazdigin anlasiliyor, devamini merakla bekliyorum. Cennet koseleri sirayla yok ettigmiz icin maalesef eldeki degerleri bitince fark edecegiz. Umarim gec kalmadan her turlu hirs ve egodan siyrilarak en kisa surede bunu fark edip gerekli adimlari atabiliriz. Eline saglik devamini merakla bekliyorum.

  • Süleyman Kansu 16.04.2013 - 04:53

    Kıbrıslı bir turizmci olarak yaptığınız bu açıklamalara katılmakla birlikte,Sizin gibi değerli turizmcilerin bu ülkede kalmasını ve savaşmasını daha çok arzu etmekteyiz.

  • Bora Özgen 16.04.2013 - 03:10

    Mehmet Bey ile Kıbrıs ta olduğu süre zarfında teşviki mesaimiz olduğundan bana da burada Kıbrıs ta yaşayan ve Kıbrıs a chater bazda operasyon yapan bir kişi olarak söz hakkı düşüyor... Bene bu Ada ya 6 sene önce Antalya da ki Turizm hayatımı bırakarak geldiğimde buranın Antalya olmadığını, Ada nın TURIZM ARZI bakımından çok çok yetersiz olduğunu düşündüm ve hala düşünüyorum. Ancak bu Ada nın POTANSIYEL i olmadığı veya bir HİÇ olduğu anlamına tabii ki gelmiyor. Uygulamalar yanlıştır, bakış açıları yanlıştır, otel yatırımcıları dertlidir.... bunların hepsi tartışılır ve bu problemler tüm turistik destinasyonlarda vardır. Türkiye de de hükümetin turizm politikalarını eleştiren otelciler, yatırımcılar ve sivil toplum kuruluşları yok mu ? veya Alanya ya, Avsallar a, Mahmutlar a, Belek ve Lara ya kıyasla 3. ve 4. sınıf müşteri gelmiyor mu ? 2010 senesinde Ercan Havalimanı na bir tek chater uçak inmezken 2013 senesinde 18 ülkeden KKTC ye chater uçuş düzenlenmesi bir şeylerin de doğru yapıldığını göstermektedir... Her Tur Operatörü mutlaka sattığı destinasyondan para kazanmak için bu işi yapıyor... Bunun adı belli zamanlarda Antalya da çarşıshopping desteği oluyorsa KKTC de de devlet desteği olabiliyor. Sonuçta amborgo altında, ateş kes hali devam eden bir yere Turist getirmek için özel sektör Operatör, devletin de desteklerini kullanarak riske giriyor mu giriyor, Turist geliyor mu geliyor, gelmekle KKTC yi tanımış oluyor mu oluyor.... Bu açıdan da bakmak lazım diye düşünüyorum. Ben inanıyorum ki Mehmet Arkadaşımız ilerleyen bölümlerde bu olumlu gelişmelerden de bahsedecektir.

  • Rasit Eti 15.04.2013 - 06:37

    Ben Mehmet Beyin deneyimlerine ve gozlemlerine katiliyorum. Orada sorun bence sadece devletinisbilmezligi degil, halkinda turizme bakis acisi olmasi gerektigi duzeyde degil. bu isin ilerlemesi icin birilerinin bunu istemesi ve diegerlerinide istahlandirmasi gerekmektedir. saygilarimla.

  • Aslihan Ozgur 15.04.2013 - 05:26

    Ali Bey Mehmet Beyin yazdiklarinin coguna katiliyorum cunku yasadiklarinin bircoguna sagit oldum ve yasamaya devam ediyoruz. Benim takildigim nokta gecekondu tarzi tur operatoru sozu yoksa hepimiz az cok anliyoruz turizmden sorun yok

  • Ali AY 15.04.2013 - 04:31

    Aslıhan Hanım Maalesef ben ve biraz Turizmden anlayan arkadaşlar size katılmıyor. Türkiye’nin Charter seferler için kişi başı 130 Euro luk teşvik uygulaması, adı geçen Operatörlerin 7 gece uçak transfer ve çevre turları dahil 229 Euro fiyatı hiçbir ülkede bulamaması sayıların artma sebebi bu fiyatlar başa ülkelerde olsa emin olun kimse yolcusunu 6 saatlik uçuşla adaya getirmez. Tabi bu Operasyonlarda Oteller kar etmediğinden Türkiye’den gelene 2 katı fiyata gazlama mantığı, Türk tatilciyi Nisan ayında nasıl Antalya’ya kaçırdığı gibi yılın geri kalan ayların da ne durumda olacağını herkes yaşayıp görecek. Teşvik sistemli Charter seferlerin adaya fayda yerine zarar verdiği burada ortaya çıkıyor saygılar.

  • managementhotels.com 15.04.2013 - 04:13

    ben kıbrısta iki yıl çalışmış bir yönetici olarak mehmet bey yazdığı her cümlede haklı olduğunu yaşayan biri olarak onaylarım saygılarımla

  • Aslihan Ozgur 15.04.2013 - 03:44

    Hakikaten zehir zemberek olmus Mehmet Bey ama FTICorenonBentour SwissCedokFiroHHLTurDimensione bunlar ilk etapta aklima gelen ve adaya en cok turist gonderen tur operatorleri dediginiz gibi pek de gecekondu tarzi ve 4.sinif musteri gondermiyorlar egri oturup dogru konusmak lazim sanki... Saygilar

En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.