Turizmde mumla aranan sinerji nerede?
Genel çerçevede; Turizm endüstrisi çok geniş ve sektörler arasında “özgün koordinasyon” gerektiren bir yapıya sahip.
Fakat mevcut düzende bu ‘koordinasyon’ planlanıp uygulanamıyor! Sorunlar-çıkmazı ortamı, randımansızlık ile birlikte müzmin hale dönüşmüş durumda. Peki; Söz konusu ‘kısır-döngü’ ne zaman ve nasıl çözülecek?
Güncel konjonktürel yapıda, tüm aktörler oluşan sinerjiyi fark ederek bunu çeşitli şekillerde ifade etmektedir. Basit bir anlatımla, turizmin düze çıkarak rahatlaması konusunda herkes ihtiyaç ve arayış içindedir. Ama bu işlemin yol-yordam-yöntemi hakkında büyük bir bilinmezlik ve boşluk söz konusudur. Oysa; Artık turizmin çerçevesi apaçık netleşmiştir!
* * *
Analiz-sentez yaklaşımına dayanan araştırmacı-yazarlık yorumlarımızın özetini tekrar sergilemek gerekirse:
- Gelişen Türk-turizmine model arayışları yeni değildir ve 2000’lere (2.Turizm Hamlesi) dayanmaktadır,
- Bu ataklar sonucunda oluşan sinerji ile 2005-2007’de “2023-Turizm-Stratejisi” ve “1. Eylem-Planı” üretilmiştir,
- Ancak (her-nedense?) son 5-yıldır uygulan(a)mayan bu kararlar nedeniyle, piyasa (adeta) kilitlenmiştir…
* * *
En kritik husus; Turizmde bölgesel ve ulusal düzeyde “bütünsel-makro-örgütlenme” boşluğu ve belirsizliğidir;
* * *
Hayatın ve reel ekonominin özgün bir parseli olan turizmde, yapısı gereği hizmet zincirinin tüm halkaları sağlam ve tutarlı olmalıdır. Örgütsüzlük nedeniyle, gereğince koordine edilemeyen ve yönetilemeyen turizm mekanizması, (doğal olarak) çok çeşitli ve zaman içinde yerleşen sorunlar içinde yaşamaya mahkum kalmıştır. Oysa çözüm ve tedbir 10 yıldır ortadadır!
*
UNWTO tarafından tüm dünyaya tavsiye edilen “yeni turizm örgütü” olan DMO Modeli, Türkiye’de benimsenememiştir;
- Turizmde “ürün=destinasyon” denklemine dayanan bu yaklaşımda ‘bölgelerin şirket gibi yönetimi’ öngörülmüştür,
- 2023-Stratejisi 1.Eylem-Planı 10.Md’de getirilmiş olan “Turizm-Konseyleri” bu ihtiyaca fazlasıyla cevap vermektedir,
- Turizmde tüm yerel sorunların geniş katılımla yerinde çalışılması ve ulusalda koordinasyonunu mümkün kılmaktadır,
…bu model, yıllardır aranan sinerjinin harekete geçirilmesi ve özlenen atılımları gerçekleştirecek olan ilaçtır...!
* * *
Destinasyonlarda güncel “ortak-akıl-arayışları” söz konusu ihtiyacı ‘turizm-üst-kurulu’ olarak tarif ve ifade etmektedir!
* * *
Diğer yandan, yerel sorunları çözmekte atak davranmak isteyen yörelerde ‘valilik yetkisine dayanarak’ devreye sokulma atılımları (Örn: Muğla) gibi örnekler de yaşanmaya başlamıştır. Fakat gerekli olan uygulama yönetmeliğinden yoksun ve yerel ticaret odalarını bile dışarıda bırakabilecek eksik-aksak (gereksiz ve tutarsız) gelişmeler kaydedilmektedir.
* *
Turizm Bakanlığınca bizzat üretilen ve gerekçesiz uygulan(a)mayan ilaç, artık hasretle ve özlemle beklenmektedir.
- Turizmin paydaşları kördüğümleri çözmek istiyorlarsa (daha fazla kıvranmadan) “konsey-modelini” artık keşfetmelidir!
- Piyasa talebi ile gündeme getirilerek gerekli (yönetmelik v.b.) desteklerle turizm mekanizması nihayet rahatlatılmalıdır.
- Yatay mesleki örgütlerin ötesinde, dikey-entegrasyon ve bölgesel-planlama ile donanan destinasyonlar canlanmalıdır.
* *
Fakat bu “uyanma-süreci’nin nasıl olacağı?” ise hala belirsizliğini korumaktadır. Tepeden çözüm yaklaşımında ‘atalet’ korunmakta ve aşağıdan talep konusunda piyasadan ‘hiç-ses’ çıkmamaktadır. Turizmde yeni bir sezona (şuracıkta) sadece 10-hafta kalmışken atıl(a)mayacak bir adımın, bir yıllık ilave katmerli net-kayba mal olacağı ise gün gibi aşikardır.
* * *
- Son 10-yıldır giderek artan bir tempoyla turizmdeki darboğazlar, randımansızlık ve şiddetli tıkanıklıklar yaratmaktadır.
- Oluşan bu çıkmazların giderilmesi için makro-yapısal-tedbirler ve özellikle de ‘örgütsel-çözümler’ gerekmektedir.
- Turizmde “yatırım-işletme-pazarlama” temel fonksiyonlarının destinasyonlarda çözülmesi, hayati bir konuma ulaşmıştır.
* * *
Gelişen Türk-turizmi elbette durmamaktadır. Fakat kaydedilen gelişmenin ‘sağlığa’ kavuşturulması zorunlu hale gelmiştir;
- Halen (resmen iptal edilmediğine göre) yürürlükte olan 2023-Türkiye-Turizm-Stratejisi 2.Eylem-Planı yapılacak mıdır?
- Stratejik Plana göre, bundan 40-Ay önce yürürlüğe sokulması öngörülen “Turizm-Konseyi-Yönetmeliği” çıkarılacak mıdır?
- Kapıya dayanan 10.Beş-Yıllık-Kalkınma-Planında turizme gerekli makro önem ve destekler (nihayet) verilecek midir?
- Yıllardır ağızlarda sakız olan (ama hayallerde kalan) “kamu-özel-kesim-işbirliği” gerekli düzene kavuşturulacak mıdır?
* * *
SONUÇ: Turizmde yapısal çözüm hamlesi olarak ‘turizm-konsey-modeli’ ile aranan sinerji devreye sokulmalıdır!
* * *
Tekrar incelenmesi tavsiye:
2023-TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİNİ MASAYA YATIRIYORUZ
zafer@cengiz.gen.tr
Bu Makale 03.03.2012 - 11:02:30 tarihinde eklendi.
Kullanıcı Yorumları
-
Her şey apaçık ortada ve şeffaf bir süreçte sürdürülmektedir Sn.Can... Bence herşey yuvarlanarak yerine oturacak AMA (zaman ve randıman açısndan) oldukça büyük kayıplar yaşanacaktır. O kadar... Sadece bizim araştırmacı yazarlık misyonumuz ile birlikte makro planlama bakış açımız (azıcık da eskiliğimiz) nedeniyle işgüzarca yakalayarak turizm camiamızın önüne servis ettiğimiz (ama 25 aydır 30 yazımıza tepkisiz kalmış olan) bir basit uyarı söz konusudur... 2023 neden yapıldı neden uygulan(a)mıyor...? Özellikle de tüm destinasyonlar uygun model arayışında iken konsey çözümü neden başlatıl(a)mıyor...? Bunların cevabını reel sektör eninde sonunda vererek 60 aydır askıya alınmış ve Resmi Gazetede tescil edilmiş olan 2023 TTS Eylem Planı da (herhalde?) eninde sonunda tekrar keşfedilecek ve tamir edilerek devreye alınabilecektir...? Ancak şurası muhakkak ki: Bir gün bu 5 yılın neden ve nasıl kaybedildiğini herkes birbirine soracak ve oluşan bu anonim basiret bağlanmasının suçlusu da bulunamayacaktır... Artık (bence) söylenecek ve yorumlanacak yeni birşey de (maalesef) kalmamış ve sözün bittiği noktaya gelinmiştir... Bilgilerinize...
-
Sn Cengiz,her zaman oldugu gibi yine onemli bir konuya değinmiş.Her zaman karşımıza zaruri bir oluşum ihtiyacı olarak çıktığı halde.Üzücü olan hayata geçirilmemesi,daha kötüsü pozatif bir eylem kırıntısı bile görülmemesidir.De Gulein dediği gibi Siyaset,Siyasetçilere bırakılmayacak kadar önemli bir iştir.Peki siyaseti yönlenirmesi,gerekirse baskı unsuru olması gereken sivil mesleki dernek ve kurumlarımız niye sessizdir.Üzerinde,tez raporu hazırlanacak kadar enteresan bir durum bu.Peki,böyle bir oluşum ihtiyacını.Bu meslekten kazandıkları ile yaşamlarını sürdürmeye çalışan bizler.Bir imza kampanyası başlatıp,gerekli siyasi ve idari kurumlara iletsek nasıl olur.Ne dersiniz...
