İşte turizm gelirlerindeki düşüş ve büyümeye etkisine dair 3 senaryo

Borsadaki şirketlere etkisinden banka bilançolarına yansımalarına birçok alanda turizmdeki sıkıntılar ve ne yapılması gerektiği konuşuluyor.  TÜİK'in en son açıkladığı ilk çeyrek turizm gelirleri verileri de Rusya ile devam eden siyasi kriz ve terör eylemleri sonucu artan güvenlik kaygılarının sektör üzerindeki olumsuz etkilerinin derinleşmekte olduğunu gösterdi.

 

Nitekim yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin brüt turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 azalarak yaklaşık 4,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. 12-aylık toplam olarak ise brüt gelirler 30,6 milyar dolar oldu. Bu, 2015 ilk çeyreğinin 34,3 milyar dolarlık seviyesinin belirgin şekilde altında.

 

Bloomberg HT'ye konuşan ekonomistler, turizmin krizini değerlendirdi. İşte 3 ekonomist ve turizme ilişkin 3 değerlendirme: 

 

Turizmde kayıp tahmini: Geçtiğimiz yıl yüzde 10 azalan turizm gelirlerinde 2016’da yüzde 25’lik ek bir kayıp riski hesaplıyoruz. Öte yandan, terör eylemlerinin devam etmesi ve durumun daha kötüye gittiği uç senaryoda turizm gelirlerindeki yıllık kayıp yüzde 40’a kadar ulaşabilir (10,6 milyar dolar).

 

Büyüme tahmini: Turizmin dâhil olduğu konaklama-yiyecek içecek hizmetlerinin ve kültür, sanat eğlence kalemlerinin milli gelirin içindeki payı yüzde 2,5’e yakın. Dolayısıyla sektördeki kaybın milli gelire olası etkisi azımsanmayacak boyutlara ulaşabilir. Turizmdeki yüzde 25’lik gelir kaybının büyüme üzerindeki olumsuz etkisi 0,6 puana kadar ulaşabilir Uç senaryoda milli gelir üzerindeki etki 1 puana ulaşabilir.

 

 

Turizmde kayıp tahmini: Turizm gelirlerinde 4,6 milyar dolar düşüş öngörüyoruz.

 

Büyüme tahmini: Bu da büyümeyi 0,6-0,7 puan düşürecektir. Ancak bu direkt etki hesabı, etkilenen diğer sektörler yok bu hesabın içinde. İran’dan gelen sayısında artış var ama telafi etmez, rezervasyonlarda da olumlu bir şey duymadım.

 

Turizmde kayıp tahmini: Henüz yılın tamamını bitmiş sayıp, havlu atmak için erken. Rusya ile azalan diplomatik tansiyon yaz aylarında olumlu sonuçlara neden olabilir. Ancak "güvenlik" konusu daha geniş anlamı ile turizm gelirlerinin daha derin gerilemesiyle sonuçlanabilecek faktör. Örneğin geçtiğimiz günlerde Amerikan Delta hava yolunun seferleri iptal etmesi piyasada olumsuz karşılandı. 

 

Asıl endişe verici konu ise gelen turistlerin yaptıkları harcamalardaki düşüş. Örneğin çeşitli kruvaziyer seferlerinin iptali en çok gelir bırakan kruvaziyer turizmi açısından negatif gelişme idi. Yılın ilk çeyreğinde de ortalama harcama yüzde 13 azalarak geçtiğimiz yılki 912 dolardan 797 dolara geriledi. Şunu da düşünmek gerekiyor ki yaz mevsiminde, ikinci ve üçüncü çeyrekte ortalama harcama her sene yine mevsimsellik etkisiyle 750 dolar civarına düşmekte - tahminen plaj turizmine yönelik paketler nedeniyle. Bu sene ortalamanın daha fazla düşüp düşmeyeceğini şimdiden öngörmek zor. Eğer ortalama harcama 700 doların altına düşerse bu durumda yıllık kaybımız yüzde 8'i geçebilir.

 

Büyüme tahmini: Gelirlerdeki kayıp, yüzde 10'u aşarsa Türkiye ekonomik büyümesinin olumsuz etkilenmesi söz konusu olabilir.